Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň durmuşa geçirýän öňden görüjilikli syýasatynyň netijesinde her bir raýatyň, hususan‐da, ata Watanymyzyň geljegi bolan ýaş nesilleriň beden taýdan sagdyn, ruhubelent we döwrebap bilim almaklary, zähmet çekmekleri, sport bilen yzygider meşgullanmaklary üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň atalyk aladalary netijesinde türkmen ýaşlary häzirki zaman biliminiň iň ösen derejesine – sanly ulgam usulyna laýyklykda bilim alýarlar.

Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň il-ýurt ­bäh­bit­li ­amala aşyr­ýan işle­ri­niň­ ne­ti­je­sin­de, ­ýaş­ ne­sil ­ha­kyn­da­ky ­ala­da­ döw­let­ sy­ýa­sa­ty­nyň­ ile­ri­ tu­tul­ýan ugur­la­ry­nyň­ biri­ne ­öw­rül­di. ­Ýur­du­my­zyň ­ýaş­ nes­li­niň ­ösen ­döw­rüň­ ta­lap­la­ry­na laýyk­ de­re­je­de ­bi­lim­li, ­edep ­ter­bi­ýe­li, ­be­den­ hem­-de ru­hy ­taý­dan sag­dyn ­bol­ma­gy, hü­när­ al­ma­gy we­ yl­my ­dö­re­di­ji­li­ge ­ug­ruk­ma­gy, ­ata Wa­ta­na, ­hal­ka, ­mer­da­na­ ata­-ba­bala­ry­my­zyň ­asyl­ly­ ýol­ ýö­rel­ge­le­ri­ne wepa­ly­ ra­ýat­lar­ bo­lup­ ýe­tiş­me­gi­ üçin­ giň­ ge­rim­li­ iş­ler ­üs­tün­lik­li­ durmu­şa ­ge­çi­ril­ýär.

Hormatly Prezidentimiz ta­ra­pyn­dan ­ka­bul­ edi­len döw­let­ we ­mil­li­ mak­sat­na­ma­larda kes­git­le­nen ­anyk ­we­zi­pe­le­re laýyk­lyk­da, ­bi­lim­ eda­ra­la­ry­ny­ dün­ýä ­öl­çeg­le­ri­ne laýyk­ gel­ýän ­tä­ze teh­no­lo­gi­ýa­la­ry we ­okuw­ teh­ni­ki en­jam­la­ry ­or­naş­dyr­mak­ iş­leri ­yzy­gider­li ­al­nyp­ ba­ryl­ýar. ­Yl­myň­ iň­ soň­ky ga­za­nan­la­ry ­hem­-de­ okat­ma­gyň­ inno­wa­sion­ usu­ly­ýe­ti ­bi­lim­ ul­ga­my­na giň­den­ or­naş­dy­ryl­ýar. Eziz­ Di­ýa­ry­my­zyň­ nu­ra­na ­gel­je­gi bo­lan ­ýaş­ nes­le­ hä­zir­ki ­za­ma­nyň­ ölçeg­le­ri­ne ­la­ýyk ­ýo­ka­ry­ dere­je­li ­bi­lim ber­mek­ mäh­ri­ban­ Ar­ka­da­gy­my­zyň­ esa­sy ­ala­da­la­rynyň­ bi­ri­dir. Hormat­ly Pre­zi­den­ti­miz bi­lim­ ul­ga­my­na ­taý­syz özgert­me­ler gi­riz­di. Mak­sa­da­ ok­gun­ly ­ýaş­la­ra­ gel­je­gi aý­dyň­ ýol­lar­ açyl­dy. ­Bi­lim­ we ­ylym ul­gam­la­ry­nyň­ saz­la­şyk­ly ­ös­me­ginde­ ­ýaş­ nes­liň­ ösü­şin­de dün­ýä ­öl­çeg­le­ri­ne ­la­ýyk­ de­re­je­de düýp­li ­bi­lim­ al­ma­gy­nyň ­hem-­de Ga­raş­syz, he­mi­şe­lik­ Bi­ta­rap­ döwle­ti­mi­ziň ­yk­dy­sa­dy, ­sy­ýa­sy, ­mede­ni ­dur­mu­şy­na­ my­na­syp ­go­şant goş­ma­gy­nyň, ­dün­ýä­niň ­bi­lim­ ylym ul­ga­my­nyň­ ga­za­nan­la­ryn­dan­ habar­ly, ­kä­mil­ hü­när­men­ler­ bo­lup­ ýe­tiş­me­gi­niň­ mö­hüm­ şert­le­ri­niň­ bi­ri­-de ­ola­ryň­ döw­re­bap ­mag­lu­mat teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny­ öz hü­när ­işin­de­ iş­jeň­ hem­-de ­ne­ti­je­li­ ula­nyp­ bil­me­gi­ni­ gazan­mak­dan ­yba­rat­dyr.

­Türk­me­nistan­da­ mil­li­ bi­lim­ ul­ga­my­nyň ­hä­zir­ki­ ösüş­ tap­gy­ryn­da ­öň­de­ durýan­ bu mö­hüm­ we­zi­pe­ dün­ýä­niň­ öň­de ba­ry­jy­ ga­za­nan­la­ry­nyň ­esa­syn­da mil­li ­san­ly ­bi­lim­ ul­ga­my­nyň­ mun­dan beý­läk­ ös­dü­ril­me­gi­ni, ­okat­ma­gyň­ in­no­wa­sion­ çe­me­leş­me­le­ri ­bi­len ut­ga­şyk­lykda mag­lu­mat ­kom­muni­ka­si­ýa ­teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­nyň ­bi­li­miň­ äh­li ­bas­gan­çak­la­ryn­da giň­den­ ornaş­dy­ryl­ma­gy­ny ­şert­len­dir­ýär Wa­ta­ny­myz­da ­san­ly­ bi­lim­ ulga­my­ny ös­dür­mek­ bu­ ugur­da tehnologik täzeçilligi döretmegi we ­ýaý­rat­ma­gy, ­bi­lim­ eda­ra­la­ry­nyň­ teh­no­lo­gi­ýa­ taý­dan ­ös­dü­ril­me­gi­niň­ çalt­lan­dy­ryl­ma­gy­ny, bi­li­miň­ äh­li de­re­je­le­ri ­üçin ­ze­rur ­elekt­ron ­maglu­mat­lar­ go­ru­nyň­ dö­re­dil­me­gi­ni hem­-de­ şo­la­ra ­tor ­ar­ka­ly ­el­ýe­ter­li­li­gi­ üp­jün­ et­me­gi­ göz­ öňün­de ­tut­ýar. Sanly ­bi­lim­ ul­ga­my­nyň ­döw­re­baplaş­dy­ryl­ma­gy ­hil ­we ­maz­mun­ taý­dan täze basgançaklara götermäge gö­nük­di­ri­len­dir. ­Türk­me­nis­ta­nyň­ Bi­lim­ mi­nistr­li­gi­niň­ ga­ra­ma­gyn­da in­no­wa­si­ýa­ mag­lu­mat ­mer­ke­zi­ni hem-de bilim portalyny döretmek bo­ýun­ça­ köp­ iş­ler ­al­nyp ­ba­ryl­ýar. ­Şol esasda hem Türk­me­nis­ta­nyň­ In­že­ner-teh­ni­ki­ we ulag kommunikasiýalary institutynyň sanly bilim portaly hereket edýär. Hu­su­san­da, bi­lim­ eda­ra­la­ry­nyň ­biri­ bi­ri ­bi­len ­saz­la­şyk­ly ­iş­le­me­gi­ üçin ola­ryň ­ara­syn­da mag­lu­mat­ alyş­magyň ­ýe­ke­täk ­to­ry­ dö­re­dil­ýär. ­San­ly bi­lim teh­no­lo­gi­ýa­la­ryn­dan­ ýer­lik­li peý­da­lan­mak ­bi­len­ ýaş­ nes­le­ be­ril­ýän ­bi­li­miň­ maz­mu­ny ­mag­lu­mat­lar to­ru­nyň ­üs­ti­ bi­len ­baý­laş­dy­ryl­ýar, ­hi­li­ ýo­kar­lan­dy­ryl­ýar. ­

Kon­sep­si­ýa ­la­ýyk­lyk­da, ­elektron­ okuw ­kitap­la­ry, ­gol­lan­ma­la­ry, wi­deo ­au­dio, mul­ti­me­dia­ prog­ramma­la­ry, ­tä­ze-­tä­ze ­okuw­ es­bap­la­ry, mag­lu­mat ­ki­tap­ça­la­ry, ­adal­ga­la­ryň­ söz­lük­le­ri, ­aý­ry-­aý­ry ­sa­pak­la­ryň­ nus­ga­wy­ ber­li­şi­ni­ be­ýan­ ed­ýän wi­deoma­te­rial­lar ­dö­re­dil­ýär we kitaphana portalynda ýerleşdirilýär. ­Elektron­ okuw­la­ryň, uzak­ ara­lyk­dan okat­ma­gyň­ tä­ze­ teh­no­lo­gi­ýa­la­ry­ny ulan­mak ­bi­len, bi­li­miň­ do­lan­dy­ry­ly­şy­ kä­mil­leş­di­ril­ýär. ­

Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda ýurdumyzda ýerleşýän bilim edaralaryň hemmesinde sanly bilim ulgamynda bilim bermeklik üçin zerur bolan ähli şertler döredilendir. Okuw jaýlarynda multimediýa tagtasynda ders geçilmekligi bolsa, türkmen ýaşlaryna sanly bilim ulgamynda bilim bermekligiň iň esasy usullarynyň biridir. Bu usul bilim edaralary üçin diýseň ähmiýetlidir. Ýurdumyzda kabul edilen “Türkmenistanda 2019 – 2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna” laýyklykda ylym-bilim ulgamynda hem, täzeçe maglumat tehnologiýalarynyň ornaşdyrylmagy bilen uly işler amala aşyrylýar. Döwrebap bilimlerden habarly, innowasion tehnologiýalardan baş çykaryp bilýän, kämil hünärmenleri taýýarlamak wezipesine tutuş dünýäde möhüm meseleleriň biri hökmünde garalýar. Bu babatda “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň konsepsiýasy” kabul edilip, onuň durmuşa geçirilmegi bolsa, jemgyýetimiziň we döwletimiziň gülläp ösmeginiň bähbidine ykdysadyýete we beýleki ugurlara innowasion serişdeleri çekmäge mümkinçilik berer.

Ýurdumyzyň sanly milli bilim ulgamyny kämilleşdirmek ugrundaky başlangyçlar halkymyzyň şu gününe we ýagty geljegine bolan ynamyny berkidýär. Sanly bilim ulgamynyň öňde goýýan wezipeleriniň durmuşa ornaşdyrylmagy okatmak işinde birnäçe ýeňillikleri döredýär hem-de işiň netijeliligini has-da artdyrýar. Sanly bilim ulgamynda peýdalanylýan sanly serişdeler, elektron maglumat göterijiler, wideoşekiller we audio ýazgylar ýaşlaryň nesliň has-da giň möçberdäki maglumatlary kabul etmäge ýardam edýär. Ýagny, bu maglumatlar birbada görüş we eşidiş ýollary arkaly kabul edilýär. Mundan başga-da, bu mümkinçilikler dünýäniň islendik ýurdunyň alymlarynyň, mugallymlarynyň tejribesini öwrenmeklige, şeýle-de türkmen ýaşlarynyň we hünärmenleriniň daşary ýurtlarda bilim almaklary, ylmy barlaglary geçirmekleri üçin uly mümkinçilikleriň döredilmegine hem-de ýaşl aryň dünýä jemgyýetiniň ösüşi bilen deň gadam urmagyna ýardam edýär. Bu bolsa milli bilim ulgamynyň halkara tejribesiniň esasynda kämilleşdirilýändigini aňladýar. Şeýle hem, okatmagyň sanly usulyna geçilmegi talyplaryň internet torunyň üsti bilen dünýäniň beýleki okuw merkezleriniň çeşmelerinden peýdalanyp, dürli ýurtlaryň okuw edaralary bilen onlaýn görnüşde teleköpri arkaly sapaklaryň ýola goýulmagyna itergi berýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýaşlaryň ussatlygyny ýüze çykarmak, saýlap alan ugry boýunça kämilligini gazanmak, dünýä derejesinde tejribe toplamagy ugrunda durmuşa geçirilýän işler ýurdumyzda alnyp barylýan oňyn döwlet syýasatynyň möhüm ugurlarynyň biridir. Goý, döwletimizde ýaşlaryň inowasion tehnologiýalardan baş çykarýan, daşary ýurt dillerini suwara bilýän hemmetaraplaýyn kämil hünärmenler bolup ýetişmegi ugrunda uly tagallalary edýän Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!

Gunça WELKAKAÝEWA,
Beki Seýtäkow adyndaky Mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy.