Sanlaşdyrmak — döwrebap ösüşleriň gözbaşy
17-05-23
Türkmenistanda bilimli ýaş nesli terbiýelemek, okatmak döwletimiziň esasy aladalarynyň biri bolup durýar. Ruhy baý we ýokary ahlakly şahsyýetiň kemala gelmegi üçin ähli şertler döredilýär.Ýurdumyzda bilim bermegiň innowasion usullaryny ornaşdyrmaga, informasion-kommunkiasiýa tehnologiýalaryny ösdürmäge we kärine ussat hünärmenleri taýýarlamaga gönükdirilen düýpli özgertmeleriň birnäçesi amala aşyrylýar. Bu ugurda täze kanunçylyk namalarynyň işlenilip taýýarlanylmagy – milli bilim ulgamyny yzygiderli döwrebaplaşdyrmagyň wajyp ugurlarynyň biri bolup durýar.
Maksatnamalaýyn we oýlanyşykly alnyp barylýan sanly tehnologiýalary durmuşa ornaşdyrmak işleri bilim ulgamynda-da üstünlikli amala aşyrylýar. Sanly ulgamyň ýurdumyzyň bilim ulgamyna ornaşdyrylmagy bilen, mekdep okuwçylary, talyplar, bilim işgärleri biri-birileri bilen çalt maglumat dolanyşygynda bolmak bilen bilelikde, dünýä tejribesiniň gazananlaryndan hem peýdalanýarlar. Şunuň bilen baglylykda, öwrenýänler öňküden az wagtda has köp maglumata eýe bolup bilýärler. Sanlylaşdyrmagyň ilerlemesi, onuň durmuşa çalt ornaşdyrylmagy bilim ulgamynda hökmany zerurlyk bolup durýar. Sebäbi ulgama ornaşdyrylan sanly tehnologiýalar ýaş nesilleriň aň-bilim ösüşini üpjün edýär, şeýlelikde, bilim-terbiýeçilik işi has netijeli häsiýete eýe bolýar. Sanly tehnologiýalar bilim ulgamynyň döwre laýyk, geljekki talaplary ýerine getirýän ulgam bolmagyna, bilimiň ýaýraw çäginiň giňelmegine we ykdysady taýdan elýeterli bolmagyna öz täsirini ýetirýär.
Dünýä ylmynyň gazananlaryny ýene ylmyň hyzmatyna bermek işi bilim ulgamyny sanlylaşdyrmak bilen amala aşyrylýar. Häzirki wagtda sanly ulgama geçmekde bilim ulgamyna uly orun degişlidir. Sanly bilimi ösdürmek üçin, ilkinji nobatda, bilim ulgamynda zähmet çekýän mugallymlardyr hünärmenleriň, şeýle-de bilim alýanlaryň häzirki zaman kompýuter tehnologiýalaryndan ussatlyk bilen baş çykarmaklarynyň zerurdygy öz-özünden düşnüklidir. Şeýlelikde, häzirki zaman tehniki serişdeleriň we maglumat gorlarynyň ulanylyşynda bilim işgärleriniň bu ugurda taýýarlygyny kämilleşdirmek wezipesi hem öňe çykarylýar.
Şunda ýurdumyzyň bilim edaralarynyň biri bolan Türkmenistanyň Inžener-tehnki we ulag kommunikasiýalary institutynda hem ösen innowasion tehnologiýalary bilen üpjün edilmegi, mugallymlaryň kompýuter sowatlylygynyň yzygiderli kämilleşdirilmegi örän uly ähmiýete eýedir. Ony durmuşa geçirmegiň birinji tapgyrynda meýilleşdirilen çäreler boýunça ýokary okuw mekdebinde hünärmenler, professor mugallymlar, şeýle-de ýaşlar tarapyndan sanly bilim ulgamynyň tor programma üpjünçiligi, onuň binýadynda sanly bilim portallary işlenip taýýarlanyldy.
Bilim ojagymyzda sanly tehnologiýalaryň, ýokary tizlikli internet ulgamynyň giňden ornaşdyrylmagy netijesinde, ýurdumyzyň ýokary hem-de orta hünär okuw mekdepleriniň arasynda, şol sanda bilim babatda hyzmat daşlyk edilýän daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleri, ylym-bilim merkezleri bilen uzak aralykdan sapaklar, wideoşekilli maslahatlar yzygiderli guralýar. Çünki ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerinde halkara hyzmatdaşlygyny işjeňleşdirmekde alnyp barylýan bilim–terbiýeçilik ylym, sport, medeni-köpçülik işlerini ýurdumyzda amala aşyrylýan döwlet ähmiýetli özgertmeleri, ösüşleri giňden şöhlelendirmekde sanly bilim ulgamynyň mümkinçiliklerinden netijeli peýdalanmak maksadalaýykdyr.
Institutda hem ähli sapaklar öwredilende hem multimedia serişdeleri giňden peýdalanylýar. Sapaklarda talyplaryň hünärlerine degişli ýazgylar okadylýar we olaryň geljekki kärlerine degişli wideo ýazgylar hödürlenýär. Institutda sanly ulgamyň mümkinçilikleri esasynda bilim bermek, okatmak we dürli hili edebiýatlardan peýdalanmak, maglumat alyşmak işleri ulag we kommunikasiýa ýaly halkara derejesindäki dünýewi işleri göz öňünde tutýan ugurlarda okap bilim alýan, hünär öwrenýän ýaşlaryň tejribesi üçin has-da ähmiýetlidir. Şonuň üçin hem degişli ulgamlaryň işi boýunça bilim alýan talyp ýaşlar döwrebap mümkinçilikler esasynda dünýä tejribesini öwrenýärler.
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ýurdumyz batly gadamlar bilen öňe barýar. Ýurdumyzda ähli ugurlar bilen bir hatarda, ylym-bilim ulgamynda hem ägirt uly özgert meler durmuşa geçirilýär. Ýaşlaryň öz işine ökde hünärmenler bolup ýetişmegi üçin ýokary okuw mekdebinde berilýän bilimiň hilini gowulandyrmak üçin meýilnamalar esasynda sapaklar döwrüň talabyna laýyk geler ýaly guralýar.
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe ösüp gelýän ýaş nesillerimiziň bilim-terbiýesine we başarnygyna aýratyn üns berilýär, olaryň sagdyn ösmegi, kämil bilim almagy baş alada bolup durýar.Ýaş nesillerimiziň giň dünýägaraýyşly, kämil hünärmenler bolup ýetişmegi üçin ähli mümkinçilikler döredilýär. Ylym-bilimi ösdürmekde beýik işleri durmuşa geçirýän Arkadagly Serdarymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!
Saparmyrat HANOW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiyalary institutynyň mugallymy.
BITARAPLYK — PARAHATÇYLYGYŇ HEM-DE DURNUKLY ÖSÜŞIŇ ÖZENI
Bitaraplyk ata Watanymyzyň parahatçylyk, agzybirlik, asudalyk hakyndaky soňlanmajak bagt aýdymydyr. Bitaraplyk türkmen ykbalynyň, durmuşynyň gül bolup açylmagydyr. Onuň ynsan ömrüne berýän bagty, bagtyýarlygy egsilmezdir. Aziýanyň merjen şäheri, ajaýyp paýtagtymyz Aşgabat şäheriniň giň we owadan köçeleriniň biri hem “Bitarap Türkmenistan şaýoly” bolup durýar.
«HEMIŞELIK BITARAPLYK PARAHATÇYLYGYŇ WE ÖSÜŞIŇ ÝOLUDYR»
Bitarap Watynymyzyň erkinligi, asudalygy, berkararlygy we ata-babalarymyzyň arzuwlan eýýamy bu günki gün Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda rowana ýollarda uly üstünliklere beslenýär. Halkara parhatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyz dünýäniň birnäçe döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barýar.
«BAR ZADYŇ SAKASY SAGLYK»
Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir güni şanly senelere, toý-baýramlara beslenýän Türkmenistan döwletimizde her bir günimiz uly üstünliklere beslenýär. Türkmenistanda däl, eýsem, bütin dünýäde uly goldawa eýe bolýandygyny äşgär etdi. «Saglyk» Döwlet maksatnamasy ýurdumyzda saglygy goraýşy kämilleşdirmek babatda özgertmeleriň aýgytly tapgyryna geçmäge badalga berdi.
«BITARAPLYK, DOGANLYK — SAÝLAN AÝDYŇ ÝOLUMYZ!»
Hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Seradrymyz «Garaşsyz döwletimiziň Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň maksady halkara hukugyň kadalaryna hem-de borçnamalaryna gyşarnyksyz eýerip, ýurdumyzyň geosyýasy we geoykdysady mümkinçiliklerini asuda, abadan durmuşyň, döredijilikli ösüşiň bähbidine gönükdirmekden ybaratdyr» diýip belleýär.
«Halkara ulag-logistiki hyzmatdaşlygy berkitmekde Türkmenistanyň durnukly ulag syýasatynyň orny» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy we Bütindünýä durnukly ulag güni mynasybetli sanly ulgam arkaly «Halkara ulag-logistiki hyzmatdaşlygy berkitmekde Türkmenistanyň durnukly ulag syýasatynyň orny» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.