ÇEPER SÖZÜNIŇ USSADY
13-11-23
Çeper sözüň ussady Pyragynyň edebi mirasyny dürli tarapdan seljeren Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň professor-mugallymlarynyň şahyryň çuň paýhasa ýugrulan şygyrlarynyň öz ugurlary bilen mynasybeti baradaky ululy-kiçili makalalary şu ýygyndynyň düzülmegine itergi berdi. Makalalarda Magtymguly Pyragynyň ömri, döwri, eserleri hem dünýägaraýşy taryh, dil, edebiýat, pelsepe hem tebigy ylymlar nukdaýnazaryndan derňelip, ygtybarly deliller arkaly gyzykly maglumatlar berilýär.
Magtymgulynyň diňe bir halkyň, milletiň däl-de, tutuş adamzadyň manyly hem parahat ýaşaýşynyň kepili bolan dostluk, doganlyk, ula hormat, kiçä söýgi, Watany, ene topragy, milletiňi janyňdan ileri tutmak ýaly ahlak gözelliklerinden söz açýan şygyrlarynyň tematik özboluşlylygy-da makalalaryň birnäçesinde öz beýanyny tapypdyr. Şeýle-de ýygyndyda şol şygyrlaryň ýazylan wagtyndaky taryhy şertler, has takygy, şahyryň ýaşan galagoply döwri hem-de onuň taryhy şahsyýetler bilen mynasybeti, türkmen halkynyň agzybirligi, jebisligi ugrundaky göreşlerini beýan edýän işlere-de orun berlendir.Magtymguly Pyragynyň 1000-den gowrak goşgulary bar. Olardan:
Bu gün
Dogdy asmanyn Zöhresi,
Çyn asyga döwran bu gün.
Açyldy zemin lälesi,
Üsbu dünýä reýhan bu gün.
Her saýranda seýda bilbil,
Öwsün atar, öwüsip gül,
Asyk bolsan, muny ýat bil,
Magsuk sana gurban bu gün.
Til senuber sekeristan,
Älem-jahan gül-gülüstan,
Goýnun içre biten bostan,
Goç ýigitler bagban bu gün.
Gülsen içre girer bolsan,
Gül dessesin tirer bolsan,
Menden habar sorar bolsan,
Toty güftar zyban bu gün.
Daglar basyn ümür basan,
Jülgesinde güller ösen,
Her deminde namart gysan
Adyl sahdan perman bu gün.
Dowamatdyr il merdine,
Awun bermez sir gurduna,
Çyn asygyn ol derdine
Pyragydan derman bu gün.
Hasar dagyndadyr
Hasar dagy beýik bolar,
Üsti doly keýik bolar,
Mergenlere seýik bolar,
Barsan, Hasar dagyndadyr.
Kuh erer ýerin soltany,
Göwsünde gurmus dükany,
Üç ýüz altmys pir mekany
Görsen, Hasar dagyndadyr.
Mesgen tutar çarwadarlar,
Ýalçysynda ýatar marlar,
Deresinde biter barlar,
Tirsen, Hasar dagyndadyr.
Pelenler çyrpynyp çykan,
Boz marallar gyýa bakan,
Serkemerdir — derin döken,
Ýörsen, Hasar dagyndadyr.
Goşgulary we beýlekileri mysala getirmek bolar.
Mähri KAKABAÝEWA,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk instituty Geodeziýa kafedrasynyň mugallym-öwrenijisi.
Halk maslahaty — milli demokratiýanyň dabaralanmagy
Berkarar döwletimizde milli ýörelgelerimiz üstünlikli ösdürilýär, halkymyzyň bagtyýar durmuşy üçin beýik işler durmuşa geçirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen ata Watanymyz ähli babatda üstünliklere eýe boldy. Gahryman Arkadagymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen baş ýörelgesi türkmen halkyna bagtyýar durmuşy peşgeş berdi.
Oba hojalyk pudagynyň ösdürilmegi — azyk bolçulygynyň kepili
Gadymy we baý ekerançylyk medeniýetiniň ýurdy hökmünde Türkmenistanda häzirki wagtda topraga yhlasly çemeleşmek täze many-mazmuna eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan oba hojalyk pudagynda başy başlanyp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň gerimli özgertmeler öz oňyn netijelerini berýär.
Gurban baýramy – hoşmeýillilik we ýagşylyk baýramy
Şan-şöhraty äleme meşhur bolan gadymy hem müdimi türkmen halkynyň hoşniýetlilik, ynsanperwerlik, sahawatlylyk ýaly guýmagursak asylly ýörelgelerinden ugur alyp, merdana ata-babalarymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdýan özboluşly ruhy-ahlak gymmatlyklaryny aýawly saklamak, milli däp-dessurlarymyzy yzygiderli ösdürmek, raýatlarymyzyň bagtyýar durmuşda ömür sürmegini has-da ýokary derejelere çykarmak eziz Arkadagymyzyň döwlet syýasatynyň baş ugrudyr.
GURBAN BAÝRAMY - MUKADDES BAÝRAM
Berkarar döwletiň eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzdan miras galan milli toýdur baýramlarymyz şatlyk-şowhuna beslenilip, giňden bellenilip geçilýär. Şol baýramlardan biri bolan Gurban baýramy adamzadyň sagdyn we tämiz ruhy-ahlak gözelliklerini, ynsanperwerlik ýörelgelerini dabaralandyrýan, ýüreklere şatlyk paýlaýan mukaddes baýramdyr. Mübärek Gurban baýramy bagtyýar halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýandygyny alamatlandyrýar.
Özgerişiň we gözelligiň paýtagty
Milli senenamasynda 25-nji maý Aşgabat şäheriniň güni hökmünde dabaraly bellenilýär. Munuň özi halkymyzyň mermer paýtagtyna goýýan sylag-sarpasynyň, sap söýgüsiniň nyşanydyr. «Aşgabatda dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze mekdep, çagalar bagy gurulýar» ýa-da «Ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary açylýar» diýen ýaly ýakymly hoş habarlar paýtagtymyzyň yzygiderli ösüşlere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr. H
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.