BEREKEDIŇ ÇEŞMESI
29-03-23
Hormatly Prezidentimiz oba hojalygyny durnukly ösdürmek hem-de azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmak maksady bilen, tygşytlaýjy tehnologiýalary, öňdebaryjy tejribäni we bu ulgamda ylmyň iň soňky gazananlaryny ornaşdyrmak arkaly suwdan peýdalanmagyň netijeliligini ýokarlandyrmagyň zerurdygyny nygtaýar. Suw serişdelerini dolandyrmaga, ugurdaş düzümleri döwrebaplaşdyrmaga, täze pudaklaýyn desgalary, suwaryş ulgamlaryny gurmaga toplumlaýyn, oýlanyşykly çemeleşmek zerurdyr. Ekin meýdanlary suwarylanda, ekinleriň dürli görnüşleri üçin suwuň sarp edilişini hem-de ýerli toprak-howa şertlerini göz öňünde tutmak möhümdir.
Suw damjasyny zer dänesine deňän ata-babalarymyz suwuň gadyr-gymmaty,onuň ynsan durmuşynda tutýan orny hakynda «Suw – atadyr, ýer – ene», «Suwuň ýok ýerinde ýaşaýyş ýok», «Gyş suwy – gyzyl suwy», «Suw berseň, akary bilen, mal berseň, bakary bilen», «Suwly ýer – gül, suwsuz ýer – çöl», «Suw ýygnanyp köl bolar, köp ýygnanyp – il» diýen nakyllary nesillere miras goýupdyrlar.
Dünýäde ekinleri suwarmaklygyň birnäçe usullary giňden ulanylýar. Olar esasanam, her ýeriň öz toprak howa şertlerine baglylykda önümçilige ornaşdyrylýar. Ýagyş ýagdyryp suwarmak usuly ýagyş ýagdyryjy maşynlaryň kömegi bilen suwakymyny ýagyş damjalaryna öwrüp, ekinleri suwarmakdyr. Bu usul XIX asyryň ahyrlarynda ilkinji gezek ulanylyp, XX asyryň 30-njy ýyllarynda önümçilige ornaşdyrylyp başlandy.
Mälim bolşy ýaly, ýagyş ýagdyryjy maşynlarsuwy ownuk damjalara öwrüp, ekinleriň üstüne sepýär.Olar işleýiş düzgüni boýunça suwy çeşmesinden alyp duran ýerinde işleýän we hereketedip barýarka işleýän görnüşde bolýar. Duran ýerinde ýagyş ýagdyryjy maşynlar ýörite traktorlara dakylýar. Ýagyş ýagdyryjy maşynlarda suw bilen bile dökün berer ýaly enjam hem göz öňünde tutulandyr. Hereketedip barýarka, suwarýan maşynlaryň üstünde pyrlanyp işleýän ýagyş ýagdyryjy enjam oturdylýar. Ol suw akymyny ýagyş damjalaryna öwürýän we ony ekin meýdanyna ýaýradýan süýşýän bölekleri bolan guraldyr. Bulardan başgada, ýagyş ýagdyryjy gurallar täsir ediş radiuslary boýunça kelte,orta we daşa çüwdürimli görnüşlere bölünýärler.
Ýurdumyzda ýagyş ýagdyrmak usulyny dänelik, ot iýmlik,tehniki ekinleri, köp ýyllyk otlary, nahallary, gülleri, ýyladyşhanadaky ekinleri suwarmak üçin ulanmak netijelidir. Bu ýerlerde, esasan, ýakyn aralyga suw pürkýän ýagyş ýagdyryjy maşynlary ulanmak has bähbitlidir. Damja bilen suwarmak usuly XX asyryň 30-njy ýyllarynda döredildi. Damja bilen suwaryş ulgamy ekiniň talabyna we suw sarp edişine görä, yzygiderli suw bilen üpjün etmäge mümkinçilik berýär.
Beýleki usullar bilen deňeşdireniňde, onuň artykmaçlyklary köpdür. Damja bilen suwarmak usulynda suwuň örän tygşytly ulanylmagy netijesinde, ýeriň üstünden suwarmak bilen deňeşdirilende, suw 2–4 esse az sarp edilýär. Suw diňe ekinleriň kökleriniň ýerleşen ýerine berilýär,ekinleriň hatararalygynyň gury bolmagy bejergi işini suw tutulyp durka hem geçirmäge mümkinçilik berýär.
Ýokarda agzalanlardan ugur alyp, bu usuly ýurdumyzda giňden ulanmak amatly hasaplanýar. Ýurdumyzyň oba hojalyk pudagynyň wekilleri we oba hojalykçy telekeçiler ekin meýdanlaryna ylmy taýdan esaslandyrylan damjalaýyn suwaryş ulgamyny yzygiderli ornaşdyrýarlar. Damjalaýyn suwaryş ulgamy suw serişdelerini diňe bir tygşytly peýdalanmaga ýardam etmekbilen çäklenmän, eýsem, olaryň üsti bilen agaçlardyr ekinlere mineral dökünleri hem berip bolýar.
Berdi ANNASEÝIDOW,
Türkmen oba hojalyk institutynyň Gidromeliorasiýa hünäriniň 4-nji ýyl talyby.
Halk maslahaty — milli demokratiýanyň dabaralanmagy
Berkarar döwletimizde milli ýörelgelerimiz üstünlikli ösdürilýär, halkymyzyň bagtyýar durmuşy üçin beýik işler durmuşa geçirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen ata Watanymyz ähli babatda üstünliklere eýe boldy. Gahryman Arkadagymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen baş ýörelgesi türkmen halkyna bagtyýar durmuşy peşgeş berdi.
Oba hojalyk pudagynyň ösdürilmegi — azyk bolçulygynyň kepili
Gadymy we baý ekerançylyk medeniýetiniň ýurdy hökmünde Türkmenistanda häzirki wagtda topraga yhlasly çemeleşmek täze many-mazmuna eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan oba hojalyk pudagynda başy başlanyp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň gerimli özgertmeler öz oňyn netijelerini berýär.
Gurban baýramy – hoşmeýillilik we ýagşylyk baýramy
Şan-şöhraty äleme meşhur bolan gadymy hem müdimi türkmen halkynyň hoşniýetlilik, ynsanperwerlik, sahawatlylyk ýaly guýmagursak asylly ýörelgelerinden ugur alyp, merdana ata-babalarymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdýan özboluşly ruhy-ahlak gymmatlyklaryny aýawly saklamak, milli däp-dessurlarymyzy yzygiderli ösdürmek, raýatlarymyzyň bagtyýar durmuşda ömür sürmegini has-da ýokary derejelere çykarmak eziz Arkadagymyzyň döwlet syýasatynyň baş ugrudyr.
GURBAN BAÝRAMY - MUKADDES BAÝRAM
Berkarar döwletiň eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzdan miras galan milli toýdur baýramlarymyz şatlyk-şowhuna beslenilip, giňden bellenilip geçilýär. Şol baýramlardan biri bolan Gurban baýramy adamzadyň sagdyn we tämiz ruhy-ahlak gözelliklerini, ynsanperwerlik ýörelgelerini dabaralandyrýan, ýüreklere şatlyk paýlaýan mukaddes baýramdyr. Mübärek Gurban baýramy bagtyýar halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýandygyny alamatlandyrýar.
Özgerişiň we gözelligiň paýtagty
Milli senenamasynda 25-nji maý Aşgabat şäheriniň güni hökmünde dabaraly bellenilýär. Munuň özi halkymyzyň mermer paýtagtyna goýýan sylag-sarpasynyň, sap söýgüsiniň nyşanydyr. «Aşgabatda dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze mekdep, çagalar bagy gurulýar» ýa-da «Ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary açylýar» diýen ýaly ýakymly hoş habarlar paýtagtymyzyň yzygiderli ösüşlere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr. H
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.