Tebigatyň özündäki baýlyklary galyndysyz, ýagny aýlanyşyk usulynda ulanmagy ynsan üçin nusgalyk sapakdyr. Ekologlar durmuşda hem tebigy aýlanyşyk usulyny saklamagy maslahat berýärler. Uzak ýyllaryň dowamynda ata-babalarymyz hem tebigatda bolup geçýän hadysalary synlap, olardan degişli netije çykarmagy başarypdyrlar. Öz ýaşaýyş-durmuşlarynda, ekerançylyk medeniýetinde tebigatda synlap-seljerenlerinden ýerlikli peýdalanypdyrlar. Topragyň, suwuň, ekiniň ýagdaýyna anyk baha berip bilipdirler. Tebigat bilen galtaşýan gatnaşyklaryň ählisinden dogry many çykarmagy öwrenipdirler. Tebigatyň diňe bir howany tämizlemän, eýsem, ruhuňy hem täzeleýändigine, bedeniňe sagdynlyk berýändigine, hatda tebigatyň ynsanyň käbir häsiýetleriniň kemala gelmegine hem täsirini ýetirýändigine ünsi çekipdirler.

Adamzadyň bütin ýaşaýşyna we durmuşynyň gözelligine zeper ýetirmezlik üçin tebigaty söýmek, oňa aýawly garamak möhüm bolup durýar. Bu gün tebigat dünýäniň halklarynyň özi babatynda bir deň gopmagyny, özara düşünişmeklerini talap edýär. Ekologiýa sazlaşygyny saklamaga Türkmenistan mydama dünýä jemgyýetçiliginiň ünsüni çekip gelýär, döwletimiziň bu ugurdaky oňyn başlangyçlarydyr teklipleri giň goldawa eýe bolýar. Türkmenistan ekologiýa arassalygy we daşky gurşawy goramak babatynda Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan kabul edilen konwensiýalara, maksatnamalara hem-de taslamalara işjeň gatnaşýar. Bereketli topragymyzyň hasyllylygyny artdyrmak, ähli baýlyklaryny gorap saklamak döwlet ekologiýa syýasatynyň esasy maksadyna öwrüldi.

Daşky gurşawy goramak babatda halkara derejesinde goşulyşmak hem-de özara peýdaly hyzmatdaşlyk etmek döwletimiziň ekologiýa syýasatynyň ileri tutulýan ugry bolmagynda galýar. Biziň ýurdumyz giň möçberli ekologiýa meselelerini çözmäge ýardam edýän oňyn hyzmatdaşlyk üçin hiç hili serhediň ýokdugyny iş ýüzünde subut edip gelýär. Ýurdumyzda alnyp barylýan gurluşyk işlerinde hem ekotalaplar berjaý edilýär. Şäherleriň we şäherçeleriň gurluşyklarynda hem ekologiýa meseleleri ünsden düşürilmeýär. Täze, döwrebap şäheriň - Arkadag şäheriniň Köpetdagyň eteginde gurulan, bu künjegiň tebigy gözelligini gorap saklamak maksady bilen, onuň gurluşygynda “ýaşyl” tehnologiýalaryň giňden ulanylandygy hem-de ulanylýandygy muňa aýdyň mysaldyr. Ýaşyl zolaklara beslenýän täze şäher ekologiýa abadançylygynyň nusgasyna öwrüldi.

Daşky gurşawyň baý biologiki we genetiki serişdelerini goramak hem-de dikeltmek, asyrlaryň dowamynda döredilen özboluşly ekologiýa ulgamlaryny - Garagumuň çöllük zolaklaryny, Hazaryň deňiz gurşawyny, Köpetdagyň dag gerişlerini, Amyderýanyň kenar ýakasyndaky çäkleri gorap saklamak boýunça milli strategiýa işlenilip taýýarlanyldy hem-de üstünlikli ýerine ýetirilýär. Döwlet syýasatynda tutuş jemgyýetimiziň saglygynyň tebigy baýlyklardan peýdalanyp bilşimize baglydygy hem berk göz öňünde tutulýar.

Bereketli türkmen topragymyzyň baý tebigaty bar. Tebigatymyzyň köpdürlüligi bilen tapawutlanýan haýwanat we ösümlik dünýäsi özboluşly gymmatly hazynamyz bolmagynda galýar. Tebigatyň täsin gudraty bilen dörän daglaryň jana ýakymly, hoştap howasyndan dem almak, gör, neneň ajaýyp! Dag, çöl, derýa, düzlükdir dereler tebigatyň adamzada eçilen ummasyz baýlygydyr. Onuň döreden her bir janly-jandary daşky gözellige özboluşly bezeg berýär. Daglaryň kert gaýalarynda, çuň jülgelerinde ýaşaýan dag goçlary we burma şahly tekeleri tebigatymyzyň gözelligine has hem gözellik goşýar.

Ekologiýa howpsuzlygy babatda bilimleri almak, ýaýratmak ekologiýa taýdan terbiýeleýiş we bilim beriş ulgamlarynda yzygiderli, toplumlaýyn amala aşyrylýar hem-de döwlet tarapyndan goldanylýar. Bu babatda bilim bermek ulgamynda ekologiýa howpsuzlygynyň esaslaryny okatmak ekologiýa howpsuzlygynyň umumy we ýörite meselelerini okuw mekdepleriniň ähli derejeleriniň okuw maksatnamalaryna we meýilnamalaryna goşmak arkaly amala aşyrylýar. Ekologiýa howpsuzlygy babatda hünärmenleri taýýarlamak orta we ýokary hünär bilimi edaralarynda, şeýle hem işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyryş we olary gaýtadan taýýarlaýyş edaralarynda amala aşyrylýar.

Bilşimiz ýaly, mähriban topragymyzyň tebigy baýlyklaryny we köpdürlüligini artdyrmaga we gorap saklamaga gönükdirilen netijeli çäreleriň geçirilmegi arkaly Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň düýpli we öňdengörüji syýasaty netijesinde amala aşyrylýan giň möçberli işler Watanymyzyň gülläp ösmeginiň kepilidir. Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda peder ýoluny dowam etdirýän hormatly Pezidentimiziň ýurdumyzda döwrebap we kämil ekologik medeniýeti kemala getirmekde we ösdürmekde alyp barýan işleri ýaş nesillerde ata-babalarymyz tarapyndan müňýyllyklaryň dowamynda goralyp gelnen bereketli türkmen topragymyzyň ajaýyplygyny, gözelligini gorap saklamaga bolan ýokary jogapkärçilik duýgularyny terbiýelemäge mümkinçilik berýär.

Läle BERDIÝEWA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Medisina ekologiýasy we gigiýena kafedrasynyň mugallymy.