Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyzda ýaş nesilleri milli ruhda terbiýelemek biziň mukaddes ýörelgämizdir. Körpe nesillerde milli ýörelgeler esasynda daş-töwerege söýgüni kemala getirmek ir döwürden başlansa, oňat netije berýär. Esasan hem, çagalar bagynda ertekileri, gyzykly goşgulary aýdyp bermek bilen, olaryň gyzyklanmasyny artdyrmalydyr. Çaga terbiýesinde milli oýunlaryň, sanawaçlaryň, matallaryň peýdasy uludyr. Çaga özüne erteki aýdyp berilmegini, goşgy, sanawaç öwredilende, olary ýat tutup, ata-enesine aýdyp berip, olaryň diňlemegini, suratly kitaplara seredip, özleri bilen gürrüň edilmegini isleýär. Sözleýşiň kämil bolmagynyň binýady ilki maşgalada, soňra çagalar bagynda alnyp barylýan işleriň esasynda goýulýar. Çaga üçin möhüm bolan bu iki tarapyň özara hyzmatdaşlygy zerurdyr.

Çaga terbiýesinde ata-eneleriň hem, terbiýeçileriň hem uly orny bardyr. Her bir maşgala öz çagasynyň ösüşine, terbiýesine aýratyn üns bermelidir. Çagalar bagynda terbiýeçiler dürli goşgulary, sanawaçlary, tapmaçalary öwretmek bilen bir hatarda, olaryň öwrenmäge bolan höwesini ösdürýärler. Şeýlelikde, çaganyň kadaly ösmegi üpjün edilýär, olara uly ýardam berilýär. Şahyrana halk döredijiligimiziň çaga durmuşy, çaga oýunlary bilen baglanyşykly görnüşleriniň biri ertekiler we sanawaçlardyr. Gadymyýete ýüzlensek, çagalara ertekidir gyzykly gürrüňleri bermek bilen, olaryň sözleýiş ukybyny ösdüripdirler, pikirlerini beýan etmegiň kämil usullaryny ýola goýupdyrlar.

Iň täze enjamlar bilen üpjün edilen çagalar bagynda giň mümkinçilikler döredilendir. Häzirki wagtda multimedia tagtasynda dürli slaýdlaryň, owadan çekilen suratlaryň üsti bilen tapmaçalary öwretmek bolýar. Owadan surat şekilleri körpeleriň ünsüni çekýär, bilesigelijiligini artdyrýar. Şunda olara tapmaça aýdyp berýäris we jogabyny suratlaryň üsti bilen düşündirýäris. Bu usul körpeleriň gyzyklanmasyny, öwrenmäge bolan höwesini has-da artdyrýar, şeýle hem olar wagtlaryny peýdaly geçirýärler. Sözleýşi ösdürmek boýunça alnyp barylýan işleri halk döredijiliginiň dürli görnüşleriniň üsti bilen sahnalaşdyrmak bolýar.

Sanawaçlar çeper okaýyş, labyzly aýdyp bermek esasynda hem ýerine ýetirilýär. Sanawaçlary iki çaganyň labyzly ýerine ýetirmeginde aýtdyryp, gepleşigi işe girizmek bolýar. Şeýle sanawaçlaryň hatarynda sanlar bilen baglanyşykly aýdylýan halk döredijiliginden hem peýdalanylýar. Sanlar bilen baglanyşykly matallar, sanawaçlar, tapmaçalar, ýaňyltmaçlar sanamagy öwredýär, şeýle hem kiçi ýaşly çagalaryň sözlük goruny baýlaşdyrýar. Bularyň hemmesi çagalaryň türkmen dilinde dogry sözleýşini kämilleşdirmäge ýardam edýär.

Türkmen halkynyň asyrlarboýy kämilleşdirip gelen terbiýe mekdebi häzirki ajaýyp döwrümizde mynasyp dowam etdirilýär, ylmy esasda öwrenilýär, ösdürilýär. Şunda halk döredijilik eserleri bolan ertekileriň, sanawaçlaryň, tapmaçalaryň aýratyn ähmiýeti bardyr. Çagalar bagynda hem bu ugurlardan peýdalanmak özüniň oňyn netijesini berýär. Ýokarda agzalan sanawaçlary tehnologiýalaryň üsti bilen körpelere ýetirmek asylly ýörelgeleriň ösdürilýändigini alamatlandyrýar. Bu bolsa çaganyň öwrenýän sanawajyny çalt ýatda saklamagyna ýardam edýär. Çagalar bilen iş geçirilende, halk döredijiliginiň alkyş-dilegler, yrym-ynançlar görnüşinden hem peýdalanmak olaryň milli däp-dessurlarymyz, yrymlarymyz bilen tanyşmagyna ýardam eder. Şeýle hem çagalarda milli terbiýäniň kemala gelmegine mümkinçilik döreder.

“Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýylynyň” röwşen nuruny boldan eçilýän günlerinde milli ýörelgelerimizi öwrenmäge, ýaş nesillere döwrebap bilim hem-de terbiýe bermäge giň mümkinçilikleri döredýän türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag bolsun, ömürleri uzak bolsun, beýik işleri rowaçlyklara beslensin!

Albina FAÝZULLINA,
Daşoguz welaýatynyň, Boldumsaz etrabynyň 11-nji çagalar bakja bagynyň terbiýeçi-usulyýetçisi.