DIL ÖWRENMEGIŇ INNOWASION USULLARY
19-06-25

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň taýsyz tagallalary netijesinde bilim we ylym ulgamynda düýpli özgerişlikler amala aşyrylýar. Häzirki wagtda okatmagyň iň kämil usullary, döwrebap ugurlary durmuşa geçirilýär, sanly ulgamyň mümkinçilikleri ornaşdyrylýar. Şonuň üçin hem sapakda kompýuter enjamlary, multimedia tehnologiýalary giňden peýdalanylýar. Munuň özi usulyýetiň döwrebap görnüşi bolmak bilen bir hatarda, ýaşlaryň okamaga, öwrenmäge bolan gyzyklanmasyny artdyrýar. Daşary ýurt dillerine ýaşlaryň gyzyklanmasyny artdyrmak, olaryň iňlis diline bolan söz baýlygyny gazanmak mugallymlaryň baş maksadydyr.
Häzirki wagtda Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistan Watanymyz halkara giňişliginde mynasyp orny eýeläp, dünýä ýurtlary bilen deňhukukly, dostlukly we özara bähbitli hyzmatdaşlygy ösdürmekde netijeli işleri alyp barýar. Şu nukdaýnazardan, daşary ýurt dillerini kämil bilýän ýaşlary taýýarlamak zerur bolup durýar. Häzirki wagtda sapaklarda multimedia tagtalar, kompýuterler işjeň ulanylýar. Bu işleriň çagalar baglaryndan başlap, orta we ýokary okuw mekdeplerinde has-da çuňlaşdyrylyp amala aşyrylmagy ýaşlaryň daşary ýurt dillerini has-da içgin öwrenmekleriniň kepilidir. Daşary ýurt dilini okatmagyň häzirki zaman tehnologiýalary bilen tanyş, ýaşlaryň psihologiýa-pedagogik aýratynlyklaryny bilýän, usuly taýdan sowatly mugallym bu ugurdan uly üstünlik gazanyp biler.
Bilşimiz ýaly, innowasiýa tehnologiýalary daşary ýurt dilini we edebiýatyny öwretmegiň esasy maksatlaryny, bilim we aň-bilim işjeňligi, ösdürijilik we döredijilik derejesini durmuşa geçirmek mümkinçiligini berýär. Talyplaryň döredijilik ukyplaryny ösdürmek üçin geljegi uly metodiki usullaryň ulanylmagy işiň netijesine oňyn täsir edýär. Bu usullar iňlis dili derslerinde hem işjeň peýdalanylýar. Lingafon otaglarynda audio ýazgylary diňlemek söz baýlyklarynyň ösmegine oňyn täsir edýär. Audio ýazgylaryny diňletmek usullaryny utgaşykly, sazlaşykly alyp barmak maksadalaýyk hasap edilýär. Şeýle hem bu usul olaryň akyl işjeňligini, okamak bilen tanyşmak, bilesigelijiligini ösdürmek, gözýetimini giňeltmek, başarnyklaryny artdyrmak arkaly döredijilik ukyplary ösdürilýär.
Topar bilen işlemek ýörelgesi sapaklarda we daşarda özara gatnaşyklara, ýaşlaryň arasyndaky hyzmatdaşlygy üpjün etmäge, mugallym bilen talyplaryň arasynda ynamy artdyrmaga, birek-birege hormat goýmagy borçlandyrmaga we okuwçylary çärelere işjeň çekmäge ýardam edýär. Adaty we innowasion okatmagyň usullary yzygiderli baglanyşykda bolmaly. Okuwda innowasion çemeleşme diöleýjiniň sapaga bolan höwesiniň artmagyna mümkinçilik berýär. Daşary ýurt dilini okatmagyň häzirki zaman talaplarynyň biri hem tekst bilen işlemekdir. Şunuň bilen baglylykda, sapakda häzirki zaman usullary ulanmak özüniň oňat netijelerini berýär. Bu usulda esasy wezipe tekstlere esaslanýan dil materiallaryny öwrenmek göz öňünde tutulýar.
Şeýle sapaga taýýarlanylanda teksti saýlamaga aýratyn üns berilmelidir. Tekst çeper bolmaly, ukyp aýratynlyklaryny hem-de öwrenilen materialyň göwrümini göz öňünde tutmalydyr. Soňra deňeşdirme we deňeşdirme derňewi geçirmek üçin umumy tema bilen birleşdirilen dürli awtorlaryň tekstlerini, dürli söz görnüşleriniň tekstlerini derňew üçin ulanmak ýerlikli bolýar. Şeýle sapakda mugallym edebi tekstiň dilini öwretmek bilen birlikde, şahyrana eseri hem ýeňil özleşdirilýär. Esasy zat, sapagyň özüne çekiji bolmagy talyplaryň öwrenmek isleginiň artmagyna täsir edýär. Şonuň üçin hem okatmagyň häzirki zaman tejribeleriniň öwrenilmegi okuw işinde ýerlikli ulanylmagy döwrüň talaby bolup durýar.
Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň taýsyz tagallasy bilen ýaş nesliň ylym-bilim almagy üçin ähli amatly şertler döredildi, okatmagyň häzirki zaman tehnologiýalary bilen üpjün edilen ylym-bilim edaralary gurlup, ulanmaga berildi, birnäçeleriniň durky täzelenip döwrebaplaşdyryldy. Biz - bilim işgärleri geljekde-de ýaş nesle döwrebap bilim bermekde yhlasymyzy gaýgyrman göreldeli zähmet çekeris. Goý, ähli ulgamlary ösüşlere besleýän türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň jany sag, belent başy aman bolsun, il-ýurt bähbitli işleri rowaçlyklara beslensin!
Gülşirin ÇARYGULYÝEWA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Diller kafedrasynyň mugallymy.

MÖHÜM ÇÄRELERIŇ MERKEZI
Hazaryň türkmen kenary «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy — bu diňe bir dynç alyş ýeri bolman, eýsem häzirki zaman halkara syýahatçylyk merkezidir. Türkmenistanyň Prezidentiniň taýsyz tagallalary netijesinde Awazada geçirilýän halkara forumlar we maslahatlar diňe bir syýahatçylygy däl, eýsem sagdyn durmuş ýörelgelerini giňden wagyz etmekde hem uly ähmiýete eýedigini bellemelidiris.

AWAZA FORUMY HALKARA HYZMATDAŞLYGA ÝOL AÇÝAR
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir ugurda öňegidişlikler öz beýanyny tapýar. Türkmenistan döwletimiz adamzadyň parahatçylyk we ynsanperwer ýörelgeleriniň has-da baýlaşdyrylýan, sagdyn-durmuş ýörelgeleriniň giňden ornaşdyrylýan ýurdudyr. Häzirki ajaýyp döwürde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyz beýik ösüşlere beslenýär. Halkymyz abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýar.

Türkmenistanyň we Russiýanyň DIM-leriniň ýolbaşçylary 2025-2026-njy ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekdiler
Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow we Russiýanyň daşary işler ministri Sergeý Lawrow iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasynda 2025-2026-njy ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekdiler. Gol çekmek dabarasy Aşgabat şäherinde geçirildi.

Medeniýet hepdeligi — 2025: üçünji gün
Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanyp geçirilýän Medeniýet hepdeliginiň dürli çärelere beslenen üçünji güni ýurdumyzyň baý medeni mirasynyň we parahatçylyk söýüjilikli syýasatynyň arasyndaky çuňňur arabaglanyşygy nobatdaky gezek aýdyň görkezdi.

Deňze çykalga — dünýä çykalga
«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça III maslahatyny we ugurdaş çäreleri guramaçylykly hem-de ýokary derejede geçirmek maksady bilen hormatly Prezidentimiziň 4-nji iýulda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Karara gol çekmegi we bu iri forumyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek barada tabşyryklary bermegi bu halkara forumyň ýokary derejede geçiriljekdigine şaýatlyk edýär.

HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.