Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda bilim ulgamynda alnyp barylýan işleri döwrebap ösdürip, öz milli köklerimiz esasynda guramak, ösüp gelýän ýaş nesli ata-babalarymyzyň göreldesinde terbiýelemek mugallymlaryň öňündäki esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Ýurdumyzda sanly bilim esasynda üznüksiz bilim üçin giň mümkinçilikler döredilip, okatmagyň usullary yzygiderli baýlaşdyrylýar. Innowasion usulda sanly bilim we dünýä tejribesi okuw işine ornaşdyrylýar. Bilim bermegiň ähli basgançaklarynda okatmagyň maksatnamalary ýokary hilli elektron göterijilerdäki maglumatlar esasynda kämilleşdirilýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň başda durmagynda ykdysadyýetiň ähli pudaklarynda sanly dolandyryş ulgamyna geçmek işleri üstünlikli alnyp barylýar. Şol sanda “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasy” hem-de “Türkmenistanda umumybilim maksatnamalary boýunça okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmegiň 2028-nji ýyla çenli Konsepsiýasy” esasynda mekdeplerde, bilim edaralarynda sanly ulgamy ornaşdyrmak işiniň gerimi barha giňeýär. Innowasion tehnologiýalardan işjeň peýdalanmak biologiýa sapaklarynda berilýän bilimiň okuwçylar tarapyndan aňly-düşünjeli özleşdirilmeginiň bir serişdesidir. Olar sapagyň many-mazmunyny baýlaşdyrmaga, okuwçylaryň işjeňligini artdyrmaga täsir edýär. Biologiýa sapaklarynda multimedia tagtasynda geçirilýän test soraglary okuwçylaryň nazaryýetde alan bilimlerini anyklamaga, olary tejribede ulanyp bilmek endiklerini ösdürmäge gönükdirilýär.

Testler öwredilýän maglumatlaryň aýdyň, gyzykly bolmagyna we mugallymyň sapakda wagtyny tygşytlamagyna täsir edýär. Olarda berilýän soraglaryň durmuş we dersara baglanyşykly bolmagy, maglumatlaryň okuwçynyň ýaş aýratynlygyna görä ýerlikli ulanylmagy her bir okuw maglumatynyň yzygiderli, tema bilen bitewi bolmagyna, ýaş nesillerimizi özbaşdak pikirlendirmäge gönükdirýär. Biologiýa sapaklarynda ulanylýan adalgalary öwretmek ýaly maksatly işler yzygiderli alnyp barylýar. Testlerde berilýän jogabyň söz ýa-da sözler toplumy görnüşinde berilmegi okuwçylaryň biologik adalgalary çalt, dogry öwrenmeklerine täsir edýär. Biologik köpdürlilikler bilen baglanyşykly testler geçirilende Gahryman Arkadagymyzyň nusgalyk kitaplaryndan peýdalanmak bolar.

Meselem, Gahryman Arkadagymyzyň “Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri” atly köp jiltli ensiklopedik kitabyndan dermanlyk ösümlikleriň ähmiýeti bilen baglanyşykly testleri ulanmak bolar. Ýurdumyzda bitýän dermanlyk ösümlikler hakyndaky maglumatlar sapagyň bilim we terbiýeçilik maksadyny dersara baglanyşykda amala aşyrmaga kömek edýär. Birnäçe saýaly we miweli agaçlar barada umumy düşünjeleri bolan okuwçylar olaryň ýurdumyzda duş gelýän ýerlerine, aýratynlyklaryna we ynsan saglygy üçin nähili zerurlygyna göz ýetirýärler. Geçilenleri umumylaşdyrmak boýunça alynýan jemleýji testlerdäki maglumatlaryň manysy temalaryň yzygiderliligi boýunça guralýan sapaklarda düşündirilýär. Olary okuwçylaryň aňly-düşünjeli özleşdirmekleri gazanylýar. Şeýlelikde, biologik köpdürlilikleriň ähmiýetini okuwçylara testiň geçiriliş dowamynda düşündirmek zerurlygy ýüze çykmaýar. Biologiýa sapaklarynda testleri yzygiderli peýdalanmak okuwçylaryň öz güýjüne, ukybyna akyl ýetirip bilmeklerini üpjün edýär. Bu işler ýurdumyzda bilim ulgamyny sanlylaşdyrmaga we netijede ösüp gelýän ýaş nesle ýokary hilli, kämil bilim bermäge ýardam edýär.

Dünýäniň ösen tejribeleriniň bilim ulgamyna ornaşdyrylmagy bilimli, terbiýeli, tejribeli şahsyýetleriň taýýarlanmagyna we kemala gelmegine oňyn täsir edýär. Şoňa jogap edip, biz bilim işgärleri ýaş nesliň Watanymyza, hormatly Prezidentimize wepaly bolup ýetişmegi hem-de dünýä ülňülerine laýyk bilim almagy üçin ähli şertleri döredýän Gahryman Arkadagymyza hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyza çäksiz sag bolsun aýdýarys!

Jemal ÇARYÝEWA,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Diller kafedrasynyň mugallymy.