Maglumat tehnologiýasy döwründe biz köp sanly maglumat akymyny yzygiderli işleýäris. Elektron resminamalar bilen işlemek maglumatlara we faýllara yzygiderli gözegçilik etmegi talap edýär. Maglumatlaryň gurluşyny, funksiýalaryny ygtybarly saklamak, düzmek, gaýtadan işlemek we çykarmak üçin döredilen «Maglumatlar binýady» dolandyryş ulgamlaryň wezipelerini jikme-jik ýerine ýetirýän, biri-birine bagly we belli bir usul bilen guralan ýygyndydyr.

Maglumatlar binýadyny dolandyrmak ulgamy ilkinji gezek 1955-nji ýylda, faýl esasly ýazgylary gaýtadan işlemegiň modeli goldanyp, maglumatlary saklamak üçin programma üpjünçiligi hödürlenende başlaýar. Wagtyň geçmegi bilen emeli aň düşünjesine laýyklykda, maglumatlar binýadynyň shemalary we maglumatlaryň garaşsyzlygy düşünjesi işlenip düzülýär.

Her bir edara-kärhananyň wezipeleri, öňde goýýan maksatlary, çyzgysy giň maglumat çeşmesine öwrülýär we olar maglumat binýadynda jemlenýär. Maglumatlar binýady ähli edara-kärhanalaryň maglumat faýllaryny ýygnap, kompýutere girizýän ýeke we uly elektron resminama giňişligidir.

Maglumatlar binýadyny diňe bir kompýuteriň üsti bilen däl, eýsem smartfon bilen internete girmek arkaly hem dolandyryp bolýar. Maglumatlar binýady dolandyryjy maglumatlary gorap saklamaga we olaryň howpsuzlygyny we bitewiligini üpjün etmäge jogapkär bolup durýar. Maglumatlar binýady ygtybarlylygyň, elýeterliligiň we howpsuzlygyň ýokary derejesini şertlendirýär.

Hormatly Prezidentimiziň ýurdumyzy bäsleşige ukyply tehnologiýalar mekanyna öwürmek baradaky tabşyryklaryndan ugur alyp, häzirki wagtda maglumatlar binýady bilen işlemek üçin köp programma üpjünçilikleri işlenip düzülýär. Bu bolsa uly göwrümli maglumatlary özünde jemlemäge mümkinçilik döretmek bilen, her bir ulgamyň kuwwatlylygyny has-da ýokarlandyrýar.

Aýgözel ANNAMÄMMEDOWA,
«Türkmenaragatnaşyk» agentliginiň «Türkmentelekom» elektrik aragatnaşyk 
kompaniýasynyň hünärmeni.