Balarylar barada
15-04-23
Balarylar ilkibaşda agaçlaryň deşiklerinde, daglaryň gowaklarynda, jaýryklarynda ýaşapdyrlar. Arheologlar tarapyndan tapylan tapyndylar balarylaryň 30 million ýyl öň dörändiklerine şaýatlyk edýär. Adamlar mundan 6000 müň ýyl öň balarylary idedipdirler.
Öý balarylary emeli öýlerde ýaşadylyp, tebigy duşmanlardan, gyşyň gazabyndan goralýar we olara goşmaça iýmit hem berilýär. Olar adamlaryň döreden şertlerine uýgunlaşýarlar. Ýabany arylar bolsa, durmuş üçin göreşmeli bolýarlar. Balarysynyň peýdaly önümlerinde balynda, mumynda, ary ýeliminde, ary süýdünde, zäherinde kesel bejeriji häsiýetler bar.
Olar ysly ýere barmaýarlar, atyr sepinen adamy hem özlerine ýakynlaşdyrman, çakyp goýberýärler. Ysly ýere ýalňyşyp gonan balarysy ketegine goýberilmeýär.
Ýüzärligiň tüssesi ýyladyşhanadaky ösümliklere gowy täsir edýär. Ýöne balarylary tüssäniň ysyny alsalar, hiç ýere çykmaýarlar. Olar häsiýeti boýunça juda ätiýaçly. Balarylary tüýli eşik geýip ýanlaryna barsaň, ýabany haýwandyr öýdüp ýanyna goýbermeýärler. Bu häsiýet olaryň ýabany döwürlerinden galan endigi.
Olar şemally gün hiç ýere çykmaýarlar we işlemeýärler. Balarylary juda işeňňirligi we arassaçyllygy bilen tapawutlanýar. Olaryň bal ýygnaýyşlarynda hem berk düzgün-nyzam bar. Balarylaryň her toparynyň öz ýolbaşçysy we keteginiň gapylarynyň hem sakçysy bolýar. Bir maşgalada ene arylar duşuşsa, olar biri-biri bilen uruşýarlar. Balçy olary aýyrjak bolsa, birden birine zeper ýetirmeli bolýar. Şonuň üçin araçy bolup goşulmaly däl. Sagdyn, güýçli ene ary maşgalany güýçlendirýär. Ene arynyň işçi synalary ösen däldir. Şonuň üçin işçi ary bilen deňeşdireniňde onuň beýnisi hem ösmedik hasaplanylýar. Maşgalada ene balary bolmasa, onda onuň agzybir ýaşaýşy bozulýar. Ony 2 ýyldan artyk saklamak maslahat berilmeýär. Diňe tohum balarylary döretmek maksady bilen olary uzagrak saklaýarlar.
Işçi arylar gutynyň içindäki öýjükleri arassalaýarlar, ene aryny iýmitlendirýärler, erkek arylary maşgaladan kowup çykarýarlar, gutulary ýelejiredýärler, öýjükleri ýasaýarlar, sakçylyk işini alyp barýarlar, zyýan beriji mör-möjeklere garşy göreşýärler, meýdandan şire we gül tozanjyklaryny ýygnap, ondan bal we mum öndürýärler, gutulara suw ary ýelimini getirýärler. Olaryň ganatlary diňe uçmak üçin däl, gutyny ýelejiretmek üçin hem hyzmat edýär.
Taýýarlan Hemra NURGELDIÝEW,
Türkmen oba hojalyk institutynyň Buhgalterçilik hasaba alnyşy we audit taýýarlyk hünäriniň 2-nji ýyl talyby.
Halk maslahaty — milli demokratiýanyň dabaralanmagy
Berkarar döwletimizde milli ýörelgelerimiz üstünlikli ösdürilýär, halkymyzyň bagtyýar durmuşy üçin beýik işler durmuşa geçirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen ata Watanymyz ähli babatda üstünliklere eýe boldy. Gahryman Arkadagymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen baş ýörelgesi türkmen halkyna bagtyýar durmuşy peşgeş berdi.
Oba hojalyk pudagynyň ösdürilmegi — azyk bolçulygynyň kepili
Gadymy we baý ekerançylyk medeniýetiniň ýurdy hökmünde Türkmenistanda häzirki wagtda topraga yhlasly çemeleşmek täze many-mazmuna eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan oba hojalyk pudagynda başy başlanyp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň gerimli özgertmeler öz oňyn netijelerini berýär.
Gurban baýramy – hoşmeýillilik we ýagşylyk baýramy
Şan-şöhraty äleme meşhur bolan gadymy hem müdimi türkmen halkynyň hoşniýetlilik, ynsanperwerlik, sahawatlylyk ýaly guýmagursak asylly ýörelgelerinden ugur alyp, merdana ata-babalarymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdýan özboluşly ruhy-ahlak gymmatlyklaryny aýawly saklamak, milli däp-dessurlarymyzy yzygiderli ösdürmek, raýatlarymyzyň bagtyýar durmuşda ömür sürmegini has-da ýokary derejelere çykarmak eziz Arkadagymyzyň döwlet syýasatynyň baş ugrudyr.
GURBAN BAÝRAMY - MUKADDES BAÝRAM
Berkarar döwletiň eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzdan miras galan milli toýdur baýramlarymyz şatlyk-şowhuna beslenilip, giňden bellenilip geçilýär. Şol baýramlardan biri bolan Gurban baýramy adamzadyň sagdyn we tämiz ruhy-ahlak gözelliklerini, ynsanperwerlik ýörelgelerini dabaralandyrýan, ýüreklere şatlyk paýlaýan mukaddes baýramdyr. Mübärek Gurban baýramy bagtyýar halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýandygyny alamatlandyrýar.
Özgerişiň we gözelligiň paýtagty
Milli senenamasynda 25-nji maý Aşgabat şäheriniň güni hökmünde dabaraly bellenilýär. Munuň özi halkymyzyň mermer paýtagtyna goýýan sylag-sarpasynyň, sap söýgüsiniň nyşanydyr. «Aşgabatda dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze mekdep, çagalar bagy gurulýar» ýa-da «Ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary açylýar» diýen ýaly ýakymly hoş habarlar paýtagtymyzyň yzygiderli ösüşlere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr. H
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.