Uzak ýaşamak isleseňiz!?
19-04-23
Saglyk diňe bir ýaşaýyş durmuşyna däl, eýsem ömrüň dowamlylygyna hem baglydyr. Elbetde, dogry iýmitlenmek we sagdyn durmuş ýörelgesi sizi betbagtçylyklardan kepillendirip bilmez. Emma bu faktorlar howply we ähtimal ölüm howply keselleriň döremek howpuny azaldyp biler. Şeýlelik bilen, gündelik endikleriňizi täzeden gözden geçiriň we aşakdaky endikleriň biri size tanyş bolsa, ikirjiňlenmän ýüz öwüriň.
Gije iýmek. Gijäniň ýarynda (we köplenç saglyga zyýanly) nahar iýmek endigi diňe bir agramyňyz üçin däl, eýsem saglygyňyz we hatda durmuşyňyz üçinem howply. Ilki bilen, bu gijeki iýmitler glýukozanyň ýokary derejesini döredýär, insuline çydamlylyga täsir edýär, bu bolsa 2-nji görnüşli süýji keseliniň döremek howpuny ep-esli ýokarlandyrýar. Ikinjiden, gije iýmek gandaky howply ýaglaryň - trigliseridleriň derejesini ýokarlandyrýar, bu ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.
Giç ýatmak. Halaýan filmiňiziň başga bir bölümini görmek ýa-da dostlaryňyz bilen oturmak üçin uky gurban etmek saglygyňyza howp salýar. Ukusyzlyk gaty zyýanly, gijeki dynçlygyň dowamly bolmazlygy ýürek kesellerinden başlap, düwnük keseline çenli dürli keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýar. Mundan başga-da, ukusyz gijeden soň konsentrasiýanyň ýitmegi, maşyn sürseňiz ýa-da howply enjamlar bilen işleseňiz, ýaramaz netijelere getirip biler.
Duzy aşa köp sarp etmek . Dünýäde ölümleriň 10% -i duzuň aşa köp sarp edilmegi bilen baglanyşykly. Mundan başga-da, iýmitde aşa köp ýa-da az duz ýürek keselinden, insultdan we 2-nji görnüşli süýji keselinden ölenleriň 45 göterimine jogapkärdir. Iýmitiňizdäki duz derejesine gözegçilik ediň - durmuşyňyz göni manyda oňa baglydyr.
El ýuwmazlyk. Köçeden gaýdyp gelenimizden soň, nahar iýmezden ozal, hajathana baranymyzdan soň, ellerimizi ýuwmak baradaky gepleri köp gezek eşitdik, köplenç ony möhüm zat hasaplamaýarys. Emma hiç kim näme diýse-de, töweregimizdäki dünýä hakykatdanam howply mikroblardan doly. El ýuwmak saglygy goramagyň iň aňsat we ygtybarly usuly bolmagynda galýar.
Ertirlik naharyny edinmezlik. Ertirlik günüň iň möhüm naharydyr we hiç haçan sypdyrmaly däldir. Geçirilen gözlegler ertirlik naharyny taşlamak bilen süýji keseli we ýürek-damar keselleriniň arasyndaky baglanyşygy yzygiderli tassyklaýar. Mundan başga-da, ertirlik nahary günüň dowamynda dok duýmaga we zyýanly goşmaça iýmitlerden gaça durmaga kömek edýär. Bu saglyk üçin, şeýle hem owadan beden üçin peýdalydyr.
Taýýarlan Şemşat BAÝRAMOWA,
Türkmenistanyň Oguzhan adyndaky inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Kompýuter ylymlary we maglumat tehnologiýalary fakultetiniň Animasiýa we grafika dizaýn hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
«BITARAPLYK, DOGANLYK — SAÝLAN AÝDYŇ ÝOLUMYZ!»
Hormatly Prezidentimiz Arkadagly Gahryman Seradrymyz «Garaşsyz döwletimiziň Bitaraplyk hukuk ýagdaýynyň maksady halkara hukugyň kadalaryna hem-de borçnamalaryna gyşarnyksyz eýerip, ýurdumyzyň geosyýasy we geoykdysady mümkinçiliklerini asuda, abadan durmuşyň, döredijilikli ösüşiň bähbidine gönükdirmekden ybaratdyr» diýip belleýär.
«Halkara ulag-logistiki hyzmatdaşlygy berkitmekde Türkmenistanyň durnukly ulag syýasatynyň orny» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy we Bütindünýä durnukly ulag güni mynasybetli sanly ulgam arkaly «Halkara ulag-logistiki hyzmatdaşlygy berkitmekde Türkmenistanyň durnukly ulag syýasatynyň orny» atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi.
MELHEMDIR DERMANLYK ÖSÜMLIKLERIMIZ
Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz «Adamlaryň saglygy baradaky alada, jemgyýetde zenan maşgalalara, çagalara we gartaşan adamlara nähili garalýandygy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr» diýip belleýär. Gahryman Arkadagymyzyň döreden ajaýyp eserleri, «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly ylmy-ensiklopedik kitaplary «Saglygy goraýyşda ýetilen sepgitler» atly kitaby bu ugurda bahasyna ýetip bolmajak gymmatly gollanmadyr.
YNSAN SAGLYGY – BAGTYÝARLYGYŇ, ROWAÇ GELJEGIŇ KEPILI
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bedew bady bilen ösüşlerden-ösüşlere tarap öňe barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiziň halkara derejesindäki abraýy has-da belende göterilýär. Täze taryhy döwürde Gahryman Arkadagymyzyň nusgalyk ýörelgesini Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň mynasyp dowam etdirmegi netijesinde asyrlara barabar işler amala aşyrylýar.
«IL SAGLYGY — ÝURT BAÝLYGY»
Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Garaşsyz döwletimizde il saglygy ýurt baýlygyna deňelýär. Şoňa görä-de, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmaga, keselleriň öňüni almaga uly ähmiýet berilýär. Beden hem-de ruhy taýdan sagdyn, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyza wepaly, ukyp-başarnykly nesilleri ýetişdirmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.