Uzak ýaşamak isleseňiz!?
19-04-23
Saglyk diňe bir ýaşaýyş durmuşyna däl, eýsem ömrüň dowamlylygyna hem baglydyr. Elbetde, dogry iýmitlenmek we sagdyn durmuş ýörelgesi sizi betbagtçylyklardan kepillendirip bilmez. Emma bu faktorlar howply we ähtimal ölüm howply keselleriň döremek howpuny azaldyp biler. Şeýlelik bilen, gündelik endikleriňizi täzeden gözden geçiriň we aşakdaky endikleriň biri size tanyş bolsa, ikirjiňlenmän ýüz öwüriň.
Gije iýmek. Gijäniň ýarynda (we köplenç saglyga zyýanly) nahar iýmek endigi diňe bir agramyňyz üçin däl, eýsem saglygyňyz we hatda durmuşyňyz üçinem howply. Ilki bilen, bu gijeki iýmitler glýukozanyň ýokary derejesini döredýär, insuline çydamlylyga täsir edýär, bu bolsa 2-nji görnüşli süýji keseliniň döremek howpuny ep-esli ýokarlandyrýar. Ikinjiden, gije iýmek gandaky howply ýaglaryň - trigliseridleriň derejesini ýokarlandyrýar, bu ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.
Giç ýatmak. Halaýan filmiňiziň başga bir bölümini görmek ýa-da dostlaryňyz bilen oturmak üçin uky gurban etmek saglygyňyza howp salýar. Ukusyzlyk gaty zyýanly, gijeki dynçlygyň dowamly bolmazlygy ýürek kesellerinden başlap, düwnük keseline çenli dürli keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýar. Mundan başga-da, ukusyz gijeden soň konsentrasiýanyň ýitmegi, maşyn sürseňiz ýa-da howply enjamlar bilen işleseňiz, ýaramaz netijelere getirip biler.
Duzy aşa köp sarp etmek . Dünýäde ölümleriň 10% -i duzuň aşa köp sarp edilmegi bilen baglanyşykly. Mundan başga-da, iýmitde aşa köp ýa-da az duz ýürek keselinden, insultdan we 2-nji görnüşli süýji keselinden ölenleriň 45 göterimine jogapkärdir. Iýmitiňizdäki duz derejesine gözegçilik ediň - durmuşyňyz göni manyda oňa baglydyr.
El ýuwmazlyk. Köçeden gaýdyp gelenimizden soň, nahar iýmezden ozal, hajathana baranymyzdan soň, ellerimizi ýuwmak baradaky gepleri köp gezek eşitdik, köplenç ony möhüm zat hasaplamaýarys. Emma hiç kim näme diýse-de, töweregimizdäki dünýä hakykatdanam howply mikroblardan doly. El ýuwmak saglygy goramagyň iň aňsat we ygtybarly usuly bolmagynda galýar.
Ertirlik naharyny edinmezlik. Ertirlik günüň iň möhüm naharydyr we hiç haçan sypdyrmaly däldir. Geçirilen gözlegler ertirlik naharyny taşlamak bilen süýji keseli we ýürek-damar keselleriniň arasyndaky baglanyşygy yzygiderli tassyklaýar. Mundan başga-da, ertirlik nahary günüň dowamynda dok duýmaga we zyýanly goşmaça iýmitlerden gaça durmaga kömek edýär. Bu saglyk üçin, şeýle hem owadan beden üçin peýdalydyr.
Taýýarlan Şemşat BAÝRAMOWA,
Türkmenistanyň Oguzhan adyndaky inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Kompýuter ylymlary we maglumat tehnologiýalary fakultetiniň Animasiýa we grafika dizaýn hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
Hünär baýramyna bagyşlanan çäreler
Şu gün 10-njy oktýabrda paýtagtymyzdaky Söwda-senagat edarasynda «Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe» atly halkara sergi öz işine başlady. Sergä halkara guramalaryň, daşary ýurtlaryň derman serişdelerini we lukmançylyk maksatly önümleri, lukmançylyk, sport enjamlaryny öndürmäge, bilim tehnologiýalaryny işläp taýýarlamaga ýöriteleşen kompaniýalaryň wekilleri gatnaşýarlar.
Halkara sergi we ylmy maslahat geçirilýär
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her ýylyň 10-njy oktýabrynda ýurdumyzda giňden bellenilýän Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň baýramyna bagyşlanan «Saglygy goraýyş, bilim we sport Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe» atly halkara sergi we ylmy maslahat geçirilýär.
BITARAPLYK SYNMAZ ÝOLY TÜRKMENIŇ
Garaşsyz döwletimiziň Gahryman Arkadagymyz tarapyndan binýädy goýlan, parahatçylyk söýüjilige, hoşniýetli goňşuçylyga esaslanýan daşary syýasat strategiýasy Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilýär.
Parahatçylygyň we ynanyşmagyň gözbaşy
Türkmenistan parahatçylyk söýüjilik, oňyn Bitaraplyk we giň halkara hyzmatdaşlyk syýasatyna ygrarly bolmak bilen, Türkmenistanyň dünýäniň döwletleri we abraýly halkara guramalar bilen köpugurly gatnaşyklary mundan beýläk-de ösdürer.
«DÖWLETIŇ GYMMATLY BAÝLYGY ONUŇ RAÝATLARYNYŇ SAGLYGYDYR»
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galky¬nyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň asylly başlangyçlary hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda mynasyp dowamyny tapýar. Gahryman Arkadagymyzyň ykrar eden sagdyn durmuş ýörelgesi ýurdumyzda çuňňur ornaşýar.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.