Uzak ýaşamak isleseňiz!?
19-04-23
Saglyk diňe bir ýaşaýyş durmuşyna däl, eýsem ömrüň dowamlylygyna hem baglydyr. Elbetde, dogry iýmitlenmek we sagdyn durmuş ýörelgesi sizi betbagtçylyklardan kepillendirip bilmez. Emma bu faktorlar howply we ähtimal ölüm howply keselleriň döremek howpuny azaldyp biler. Şeýlelik bilen, gündelik endikleriňizi täzeden gözden geçiriň we aşakdaky endikleriň biri size tanyş bolsa, ikirjiňlenmän ýüz öwüriň.
Gije iýmek. Gijäniň ýarynda (we köplenç saglyga zyýanly) nahar iýmek endigi diňe bir agramyňyz üçin däl, eýsem saglygyňyz we hatda durmuşyňyz üçinem howply. Ilki bilen, bu gijeki iýmitler glýukozanyň ýokary derejesini döredýär, insuline çydamlylyga täsir edýär, bu bolsa 2-nji görnüşli süýji keseliniň döremek howpuny ep-esli ýokarlandyrýar. Ikinjiden, gije iýmek gandaky howply ýaglaryň - trigliseridleriň derejesini ýokarlandyrýar, bu ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.
Giç ýatmak. Halaýan filmiňiziň başga bir bölümini görmek ýa-da dostlaryňyz bilen oturmak üçin uky gurban etmek saglygyňyza howp salýar. Ukusyzlyk gaty zyýanly, gijeki dynçlygyň dowamly bolmazlygy ýürek kesellerinden başlap, düwnük keseline çenli dürli keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýar. Mundan başga-da, ukusyz gijeden soň konsentrasiýanyň ýitmegi, maşyn sürseňiz ýa-da howply enjamlar bilen işleseňiz, ýaramaz netijelere getirip biler.
Duzy aşa köp sarp etmek . Dünýäde ölümleriň 10% -i duzuň aşa köp sarp edilmegi bilen baglanyşykly. Mundan başga-da, iýmitde aşa köp ýa-da az duz ýürek keselinden, insultdan we 2-nji görnüşli süýji keselinden ölenleriň 45 göterimine jogapkärdir. Iýmitiňizdäki duz derejesine gözegçilik ediň - durmuşyňyz göni manyda oňa baglydyr.
El ýuwmazlyk. Köçeden gaýdyp gelenimizden soň, nahar iýmezden ozal, hajathana baranymyzdan soň, ellerimizi ýuwmak baradaky gepleri köp gezek eşitdik, köplenç ony möhüm zat hasaplamaýarys. Emma hiç kim näme diýse-de, töweregimizdäki dünýä hakykatdanam howply mikroblardan doly. El ýuwmak saglygy goramagyň iň aňsat we ygtybarly usuly bolmagynda galýar.
Ertirlik naharyny edinmezlik. Ertirlik günüň iň möhüm naharydyr we hiç haçan sypdyrmaly däldir. Geçirilen gözlegler ertirlik naharyny taşlamak bilen süýji keseli we ýürek-damar keselleriniň arasyndaky baglanyşygy yzygiderli tassyklaýar. Mundan başga-da, ertirlik nahary günüň dowamynda dok duýmaga we zyýanly goşmaça iýmitlerden gaça durmaga kömek edýär. Bu saglyk üçin, şeýle hem owadan beden üçin peýdalydyr.
Taýýarlan Şemşat BAÝRAMOWA,
Türkmenistanyň Oguzhan adyndaky inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Kompýuter ylymlary we maglumat tehnologiýalary fakultetiniň Animasiýa we grafika dizaýn hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
«IL SAGLYGY — ÝURT BAÝLYGY»
Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Garaşsyz döwletimizde il saglygy ýurt baýlygyna deňelýär. Şoňa görä-de, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmaga, keselleriň öňüni almaga uly ähmiýet berilýär. Beden hem-de ruhy taýdan sagdyn, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyza wepaly, ukyp-başarnykly nesilleri ýetişdirmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.
BAGTYÝARLYK SAGLYKDAN BAŞLANÝAR
Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň pähim-paýhasy esasynda işlenip taýýarlanylan, strategik häsiýete eýe bolan, durmuş ugurly «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy hil taýdan täze derejelere çykýar.
SAGDYN DURMUŞ ÝÖRELGESI ÝOL ALÝAR
Ýurdumyzda «Saglyk» Döwlet maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. «Il saglygy — ýurt baýlygy» şygary astynda ilat arasynda geçirilýän wagyz-nesihat çäreleri jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgesini ornaşdyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda Türkmenistanda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.
BEÝIK IŞLER ÖSÜŞLERE BESLENÝÄR
Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistan – Bitaraplygyň mekany» atly kitabynda: «Eger-de milletiň erkana we öz erkli ýaşaýşyny bürgüt hem laçyn guşlaryň öz dünýäsinde erkana, parahat ýaýnaşyna meňzetsek, olar şunda öz goşa ganatlaryna daýanýandyrlar. Şeýlelikde, Garaşsyzlyk we Bitaraplyk hem türkmen döwletiniň goşa ganatydyr» diýen dürdäne jümleler bar.
BITARAPLYK ÝOLY PARAHATÇYLYK WE YNANYŞMAK ÝOLUDYR
Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň beýik we asyl syýasaty, türkmen halkynyň ata-baba, nesilme-nesil dowam edýän agzybirlik taglymaty netijesinde Gahryman Arkadagymyzyň belleýşi ýaly Eziz Diýarymyzda bu gün durmuş daragty gül açyp, onuň hoşroýlygy gözellikden çar ýana serpaýdyr.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.