Uzak ýaşamak isleseňiz!?
19-04-23
Saglyk diňe bir ýaşaýyş durmuşyna däl, eýsem ömrüň dowamlylygyna hem baglydyr. Elbetde, dogry iýmitlenmek we sagdyn durmuş ýörelgesi sizi betbagtçylyklardan kepillendirip bilmez. Emma bu faktorlar howply we ähtimal ölüm howply keselleriň döremek howpuny azaldyp biler. Şeýlelik bilen, gündelik endikleriňizi täzeden gözden geçiriň we aşakdaky endikleriň biri size tanyş bolsa, ikirjiňlenmän ýüz öwüriň.
Gije iýmek. Gijäniň ýarynda (we köplenç saglyga zyýanly) nahar iýmek endigi diňe bir agramyňyz üçin däl, eýsem saglygyňyz we hatda durmuşyňyz üçinem howply. Ilki bilen, bu gijeki iýmitler glýukozanyň ýokary derejesini döredýär, insuline çydamlylyga täsir edýär, bu bolsa 2-nji görnüşli süýji keseliniň döremek howpuny ep-esli ýokarlandyrýar. Ikinjiden, gije iýmek gandaky howply ýaglaryň - trigliseridleriň derejesini ýokarlandyrýar, bu ýürek-damar keselleriniň döremek howpuny ýokarlandyrýar.
Giç ýatmak. Halaýan filmiňiziň başga bir bölümini görmek ýa-da dostlaryňyz bilen oturmak üçin uky gurban etmek saglygyňyza howp salýar. Ukusyzlyk gaty zyýanly, gijeki dynçlygyň dowamly bolmazlygy ýürek kesellerinden başlap, düwnük keseline çenli dürli keselleriň döremek howpuny ýokarlandyrýar. Mundan başga-da, ukusyz gijeden soň konsentrasiýanyň ýitmegi, maşyn sürseňiz ýa-da howply enjamlar bilen işleseňiz, ýaramaz netijelere getirip biler.
Duzy aşa köp sarp etmek . Dünýäde ölümleriň 10% -i duzuň aşa köp sarp edilmegi bilen baglanyşykly. Mundan başga-da, iýmitde aşa köp ýa-da az duz ýürek keselinden, insultdan we 2-nji görnüşli süýji keselinden ölenleriň 45 göterimine jogapkärdir. Iýmitiňizdäki duz derejesine gözegçilik ediň - durmuşyňyz göni manyda oňa baglydyr.
El ýuwmazlyk. Köçeden gaýdyp gelenimizden soň, nahar iýmezden ozal, hajathana baranymyzdan soň, ellerimizi ýuwmak baradaky gepleri köp gezek eşitdik, köplenç ony möhüm zat hasaplamaýarys. Emma hiç kim näme diýse-de, töweregimizdäki dünýä hakykatdanam howply mikroblardan doly. El ýuwmak saglygy goramagyň iň aňsat we ygtybarly usuly bolmagynda galýar.
Ertirlik naharyny edinmezlik. Ertirlik günüň iň möhüm naharydyr we hiç haçan sypdyrmaly däldir. Geçirilen gözlegler ertirlik naharyny taşlamak bilen süýji keseli we ýürek-damar keselleriniň arasyndaky baglanyşygy yzygiderli tassyklaýar. Mundan başga-da, ertirlik nahary günüň dowamynda dok duýmaga we zyýanly goşmaça iýmitlerden gaça durmaga kömek edýär. Bu saglyk üçin, şeýle hem owadan beden üçin peýdalydyr.
Taýýarlan Şemşat BAÝRAMOWA,
Türkmenistanyň Oguzhan adyndaky inžener-tehnologiýalar uniwersitetiniň Kompýuter ylymlary we maglumat tehnologiýalary fakultetiniň Animasiýa we grafika dizaýn hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
Halk maslahaty — milli demokratiýanyň dabaralanmagy
Berkarar döwletimizde milli ýörelgelerimiz üstünlikli ösdürilýär, halkymyzyň bagtyýar durmuşy üçin beýik işler durmuşa geçirilýär. Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary bilen ata Watanymyz ähli babatda üstünliklere eýe boldy. Gahryman Arkadagymyzyň “Döwlet adam üçindir!” diýen baş ýörelgesi türkmen halkyna bagtyýar durmuşy peşgeş berdi.
Oba hojalyk pudagynyň ösdürilmegi — azyk bolçulygynyň kepili
Gadymy we baý ekerançylyk medeniýetiniň ýurdy hökmünde Türkmenistanda häzirki wagtda topraga yhlasly çemeleşmek täze many-mazmuna eýe bolýar. Gahryman Arkadagymyz tarapyndan oba hojalyk pudagynda başy başlanyp, häzirki wagtda hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň baştutanlygynda üstünlikli dowam etdirilýän giň gerimli özgertmeler öz oňyn netijelerini berýär.
Gurban baýramy – hoşmeýillilik we ýagşylyk baýramy
Şan-şöhraty äleme meşhur bolan gadymy hem müdimi türkmen halkynyň hoşniýetlilik, ynsanperwerlik, sahawatlylyk ýaly guýmagursak asylly ýörelgelerinden ugur alyp, merdana ata-babalarymyzyň asyrlaryň jümmüşinden gözbaş alyp gaýdýan özboluşly ruhy-ahlak gymmatlyklaryny aýawly saklamak, milli däp-dessurlarymyzy yzygiderli ösdürmek, raýatlarymyzyň bagtyýar durmuşda ömür sürmegini has-da ýokary derejelere çykarmak eziz Arkadagymyzyň döwlet syýasatynyň baş ugrudyr.
GURBAN BAÝRAMY - MUKADDES BAÝRAM
Berkarar döwletiň eýýamynyň Galkynyşy döwründe eziz Diýarymyzda ata-babalarymyzdan miras galan milli toýdur baýramlarymyz şatlyk-şowhuna beslenilip, giňden bellenilip geçilýär. Şol baýramlardan biri bolan Gurban baýramy adamzadyň sagdyn we tämiz ruhy-ahlak gözelliklerini, ynsanperwerlik ýörelgelerini dabaralandyrýan, ýüreklere şatlyk paýlaýan mukaddes baýramdyr. Mübärek Gurban baýramy bagtyýar halkymyzyň abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýandygyny alamatlandyrýar.
Özgerişiň we gözelligiň paýtagty
Milli senenamasynda 25-nji maý Aşgabat şäheriniň güni hökmünde dabaraly bellenilýär. Munuň özi halkymyzyň mermer paýtagtyna goýýan sylag-sarpasynyň, sap söýgüsiniň nyşanydyr. «Aşgabatda dünýä ülňülerine laýyk gelýän täze mekdep, çagalar bagy gurulýar» ýa-da «Ähli amatlyklary bolan ýaşaýyş jaýlary açylýar» diýen ýaly ýakymly hoş habarlar paýtagtymyzyň yzygiderli ösüşlere beslenýändiginiň aýdyň beýanydyr. H
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.