Limonyň peýdasy
19-04-23
Taryhy maglumatlara görä limon takmynan XII-nji asyrda peýda bolupdyr. Onuň watany Hytaý, Hindistan we Ýuwaş ummanynyň adalary hasaplanylýar. Limonyň bir düýp agajyndan 300-350 miwe hasyl alyp bolýar. Ol 40 ýyldan köp ýaşamaýar. Ol ýazda gülleýär, tomusda miwe berip başlaýar, güýz we gyş aýlary ýaşyl miweleri saralýar. Boýy 5-7 metre çenli ýetýär.
Bişip ýetişen limonyň umumy agramynyň 3,5 göterimi şekerden ybarat. Orta asyrlarda limon ýylan zäherine we ýokançly kesellere garşy güýçi derman hökmünde ulanylypdyr. Limonyň 5% göterimi kislotadyr. 2003-nji ýylyň 8-nji ýanwarynda ,,dünýädäki iň agyr limon hasaba alyndy . Ol Ysraýylyň Kefar Zeitm fermasynda ödürilip ýetişdirildi . Onuň agramy 5 kilogram265 gram boldy. Dünýäde iň köp limon öndürýän ýurtlara: Meksika, Hindistan, Argentina we Brazilýa degişlidir. Gadymda limon gaty seýrek bolany üçin patyşalara sowgat edilipdir.
Limon suwy mör-möjekleri daşlaşdyrýar. Ony sowadyjyda 1 ýarym aýa golaý wagt saklap bolýar. Limonyň düzümindaki maddalar bedendäki zäherli birleşmeleri çykarmaga we adamy horlandyrmaga uly kömek edýär. Arassaçylyk üçin limon suwy hojalyklarda peýdalanylýar. Naharyň şoryny aýyrmakda hem limon suwyny ulanýarlar. Limona duz aralaşdyrylyp şerbeti zeňlän metallaryň zeňini aýyrmakda we arassalamakda möhüm orny eýeleýär.
Taýýarlan Bilbil SEÝITGULYÝEW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň Bedenterbiýe kafedrasynyň mugallymy.
MELHEMDIR DERMANLYK ÖSÜMLIKLERIMIZ
Türkmen halkynyň Milli Lideri Gahryman Arkadagymyz «Adamlaryň saglygy baradaky alada, jemgyýetde zenan maşgalalara, çagalara we gartaşan adamlara nähili garalýandygy bilen aýrylmaz baglanyşyklydyr» diýip belleýär. Gahryman Arkadagymyzyň döreden ajaýyp eserleri, «Türkmenistanyň dermanlyk ösümlikleri» atly ylmy-ensiklopedik kitaplary «Saglygy goraýyşda ýetilen sepgitler» atly kitaby bu ugurda bahasyna ýetip bolmajak gymmatly gollanmadyr.
YNSAN SAGLYGY – BAGTYÝARLYGYŇ, ROWAÇ GELJEGIŇ KEPILI
Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe bedew bady bilen ösüşlerden-ösüşlere tarap öňe barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiziň halkara derejesindäki abraýy has-da belende göterilýär. Täze taryhy döwürde Gahryman Arkadagymyzyň nusgalyk ýörelgesini Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň mynasyp dowam etdirmegi netijesinde asyrlara barabar işler amala aşyrylýar.
«IL SAGLYGY — ÝURT BAÝLYGY»
Türkmen halkynyň Milli Lideriniň belleýşi ýaly, Garaşsyz döwletimizde il saglygy ýurt baýlygyna deňelýär. Şoňa görä-de, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň parasatly baştutanlygynda ýurdumyzda sagdyn durmuş ýörelgelerini ornaşdyrmaga, keselleriň öňüni almaga uly ähmiýet berilýär. Beden hem-de ruhy taýdan sagdyn, Garaşsyz, hemişelik Bitarap Watanymyza wepaly, ukyp-başarnykly nesilleri ýetişdirmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar.
BAGTYÝARLYK SAGLYKDAN BAŞLANÝAR
Häzirki wagtda Gahryman Arkadagymyzyň pähim-paýhasy esasynda işlenip taýýarlanylan, strategik häsiýete eýe bolan, durmuş ugurly «Saglyk» Döwlet maksatnamasynyň hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda üstünlikli durmuşa geçirilmegi netijesinde, ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamy hil taýdan täze derejelere çykýar.
SAGDYN DURMUŞ ÝÖRELGESI ÝOL ALÝAR
Ýurdumyzda «Saglyk» Döwlet maksatnamasy üstünlikli durmuşa geçirilýär. «Il saglygy — ýurt baýlygy» şygary astynda ilat arasynda geçirilýän wagyz-nesihat çäreleri jemgyýetde sagdyn durmuş ýörelgesini ornaşdyrmakda möhüm ähmiýete eýedir. Häzirki wagtda Türkmenistanda sagdyn durmuş ýörelgeleriniň berkarar edilmegine aýratyn ähmiýet berilýär.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.