Türkmenistanyň Bitaraplygy – parahatçylygyň we abadançylygyň ýurdy
23-10-23
Ýurdumyz dünýä giňişliginde ählumumy abadançylygy we parahatçylygy ugur edinýän başlangyçlary bilen çykyş edip, dünýä jemgyýetçiligiň ünsüni özüne çekýär. Başlangyçlaryň gyzgyn goldawa eýe bolmagy, döwletimiziň abraýyny belende galdyrýar. Bu bolsa belent hormatdyr we ykrarnamadyr. Häzirki wagtda hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda amala aşyrylýan Türkmenistanyň örän oýlanyşykly daşary syýasat ugry oňyn Bitaraplyk, parahatçylyk söýüjilik we hoşniýetlilik ýörelgelerine esaslanmak arkaly, işjeň durmuşa geçirilýär. Bitaraplyk syýasatyny durmuşa geçirmekde oňyn tejribe gazanan Türkmenistanyň halkara hyzmatdaşlygynyň kuwwaty bu günki günde barha artýar. Hoşniýetli goňşuçylyk, ählumumy parahatçylyk, dostluk-doganlyk, birek-birege raýdaşlyk, özara bähbitli hyzmatdaşlyk we oňyn bitaraplyk ýörelgeleri türkmen diplomatiýasynyň durmuşa geçirýän daşary syýasat ugrunyň esaslaryny düzýär. Bitarap Türkmenistanyň dünýä giňişliginde abraýy barha artýar. Dünýä jemgyýetçiliginde ýurdumyz açyk gepleşikleri alyp barýan, hyzmatdaşlygyň ileri tutulýan ugurlaryny ösdürmäge we bar bolan meseleleri oňyn çözmäge jogapkärçilikli we ygtybarly çemeleşýän döwlet hökmünde giňden tanalýar. Şunuň bilen baglylykda, ençeme döwletler, köp sanly halkara guramalary ýurdumyz bilen hyzmatdaşlyk etmäge uly gyzyklanma bildirýär.
1995-nji ýylyň 12-nji dekabry. Hut şu taryhy seneden türkmen taryhynda täze tapgyr — Birleşen Milletler Guramasynyň taryhy Kararnamasynda berkidilen Bitaraplyk döwri badalga aldy. Garaşsyz Türkmenistana Birleşen Milletler Guramasy tarapyndan hemişelik Bitaraplyk derejesi berildi. Hut şu esasda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygy hakyndaky» Rezolýusiýa kabul edildi. Munuň özi, dünýä giňişliginde Watanymyzyň at-abraýyny barha belende galdyrdy. Döwlet baýdagymyzdan orun alan zeýtun baldajyklarynyň şekli hemişelik Bitaraplyk derejesiniň alamatydyr. Bu şekil uzak taryhy döwürden bäri parahatçylygyň alamaty hasaplanýar.
Ýurdumyz sebitde jedelli meseleleri parahatçylyk ýollar arkaly çözmekde Birleşen Milletler Guramasy bilen netijeli işleri alyp baryp, bu ugurda türkmen tejribesine eýe bolan ýurt hökmünde ykrar edilýär. Munuň özi, Bitarap Watanymyzyň Merkezi Aziýada parahatçylyk dörediji döwlet hökmündäki abraýyny barha belende galdyrýar. Alym Arkadagymyzyň “Parahatçylyk sazy, dostluk, doganlyk sazy” atly ajaýyp eserindäki garaýyşlaryna ser salsaň, parahatçylygyň iňňän uly gymmatlykdygyna düşünýärsiň: “Iň uly baýlyk — parahatçylyk. Mal-mülk tapylar, agzybir, asuda ýaşaýşyň bahasy ýokdur. Ýok bolan zadyň öwezini dolup bolmaýar. Parahatçylyk aýalmasa, berbatlyk bolýar. Onuň öwezini asyrlar aşanyndan soňam, dolmak öte kyndyr” diýlip bellenilýär.
2019-njy ýylyň 12-nji sentýabrynda Birleşen Milletler guramasynyň Baş Assambleýasynyň 73-nji sessiýasynyň 106-njy mejlisinde Gahryman Arkadagymyzyň başlangyjy boýunça, “2021-nji ýyl – Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly” atly Kararnama kabul edildi.
Bitaraplyk ýyllarynda ýurdumyz özüniň daşary syýasatynda ählumumy parahatçylyk we abadançylyk maksatlaryny dünýä aýan etmekde alyp barýan tutumly işleriniň depginini ýokarlandyrdy. Başlangyçlaryň dünýä jemgyýetçiliginde giň seslenme döretmegi we belent ykrarnama eýe bolmagy ýurdumyza bildirilýän ynamyň we hormatyň aýdyň güwänamasydyr.
Häzirki wagtda Türkmenistan parahatçylygyň we abadançylygyň ýurdy, onuň merkezi paýtagty Aşgabat bolsa, şeýle asylly ýörelgeleriň durmuşa geçirilmeginde mynasyp orun alan parahatçylyk söýüjilik merkezi hökmünde dünýäde giňden tanalýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda, ak mermere beslenen paýtagtymyz bütin adamzadyň parahat we howpsuz durmuşynyň hatyrasyna gönükdirilen asylly işleri durmuşa geçirmäge işjeň gatnaşýan şäher hökmünde sebitde we älem giňişliginde ählumumy oňyn maksatlara ýetmegiň we ony üstünlikli amala aşyrmagyň ýolunda parahatçylyk merkezine öwrüldi. Şu nukdaýnazardan, Aşgabat halkara maslahatlary we forumlary yzygiderli geçirýär. Şeýle oňyn netijeleri bu günki günde ähli ugurlarda görýäris. Ýekeje mysal, sport ählumumy dostlugy we parahatçylygy, özara agzybirligi ugur edinip, halklary we milletleriň özara gatnaşyklarynda dostlugy, birek-birege raýdaşlygy berkidýär. Aşgabat bolsa, şeýle oňyn maksatlary durmuşa geçirmekde sebitde we dünýäde uly abraýa eýe boldy. Bu bolsa gönüden-göni gözel paýtagtymyzyň yklymyň iri sport ýaryşlaryny — Ýapyk binalarda we söweş sungatlary boýunça V Aziýa oýunlaryny geçirmäge hukuk gazanmagynda berk esas boldy.
Ýa-da energetika ugruny alsak, häzirki wagtda ýurdumyz energetika diplomatiýasyny üstünlikli durmuşa geçirýän, bu ugurda ähli gyzyklanma bildirýän taraplaryň ünsüni özüne çekýän açyk energetika döwletine öwrüldi. Yzygiderli häsiýetde geçirilýän forumlaryň we maslahatlaryň halkara ähmiýeti we netijeliligi munuň aýdyň subutnamasydyr. Ulag ulgamynda hem şeýle oňyn halkara hyzmatdaşlyk ýola goýulýar. Hormatly Prezidentimiziň möhüm halkara başlangyçlary esasynda, dünýä döwletlerini we sebitleri birleşdirýän, özara bähbitli hyzmatdaşlyga giň ýol açýan ulag-üstaşyr ugurlar döredilip, bu ugurda taryhy tejribä esaslanýan özara peýdaly gatnaşyklar alnyp barylýar.
Milli Liderimiziň öne süren bu başlangyjynyň iş yüzünde durmuşa geçirilmegi gapma-garşylygy peseltmek, çylşyrymly meseleleri parahatçylykly, syýasy-diplomtik ýollar arkaly kadalaşdyrmak, ynanyşmagy, özara düşünişmegi ösdürmek we dünýäde parahatçylygy pugtalandyrmak boýunça anyk çäreleri işläp taýýarlamak maksady bilen, ýola goýulýan halkara gatnaşyklara kuwwatly itergi berer. Türkmenistanyň Bitaraplygy-munuň özi häzirki döwrüň we biziň geljegimiziň şamçyrag ýaly anyk ugur görkeziji bolup duryar. Onda ähli ugurlar boýunça giň halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek üçin täze mümkinçilikler açylýar.
Türkmenistanyň Prezidentiniň milli bilim ulgamyny döwrebaplaşdyrmak, ýaş nesle berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak we mazmunyny baýlaşdyrmak, döwletimizde yaş nesiller üçın döredilýän giň mümkinçilikler, eziz Watanymyzyň geljekki ösüșini üpjün etmekde ylymly, bilimli, giň dünýägaraýysly, ýokary medeniyetli sagdyn nesli kemala getirmek boýunça kabul eden maksatnamalaryny durmuşa geçirmek, yaşlarda Garaşsyz, hemişelik Birarap döwletimize beyik buýsanjy we çuňňur söygüni ösdürmek maksady bilen, bizin institutymyzda hem Bitaraplyk derejesinin Diyarymyzyň gülläp ösmeginde, halkymyzyň abadançylygynyň ýokarlandyrylmagynda eyeleýän orny barada giň düşündiriş we wagyz-nesihat işleri alnyp barylýar. Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan we peder ýoluny mynasyp dowam etdirýän Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň üstünli dowam etdirýän daşary syýasat taglymaty XXI asyrda türkmen Bitaraplygyň nusgasy hökmünde bütin dünýäde giňden ykrar edilýär.
Gyzylgül EZIZGYLYJOWA,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalry institutynyň Ulaglar fakultetiniň Howa gämileriniň awiasion we radioelektron enjamlaryny tehniki taýdan ulanmak hünäriniň 1-nji ýyl talyby.
Halypa mugallymy: Çarymyrat GYZYLOW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalry institutynyň Howa ulagynyň ulanylyşy kafedrasynyň mugallymy.
HAÝRAN GALDYRÝAN ULAGLAR
Awtoulagy bellenen tizlikden ýokary dolandyrýandygy üçin ýazylan iň köp jerime töleginiň möçberi 1 million amerikan dollaryna barabardyr. Bu jerime ulagyny sagatda 288 km tizlik bilen dolandyran şweýsariýaly sürüjä degişlidir. Ýeri gelende bellesek, bu ýurtda jerimeler gazanylan girdeji bilen baglanyşykly bolup durýar.
Dünýädäki iň täsin howa menzilleri
Singapur adaty bolmadyk binagärlikden we haýwanlary iň tebigy mekanynda görkezýän meşhur haýwanat bagyndan, ajaýyp seýilgähleri we baglary bilen bütin dünýäde meşhurdyr. Çangi - howa menzili Singapuryň ähli aýratynlyklarynyň bir görnüşidir. Dünýäniň iň gowy howa menzili hökmünde ençeme gezek ykrar edildi. Çangide menziliň ýokary gatlaryna münüp, menziliň içinde döredilen tropiki baglara tomaşa edip, onda gezelenç edip, hatda 40 metrlik şarlawuga haýran galyp, üçek howuzunda dynç alyp bolýar.
Watanyň daýanjy, geljegi ýaşlar
Hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli kabul edýän çözgütleri, berýän tabşyryklary eziz Watanymyzyň rowaçlanmagyna, halkymyzyň eşretli durmuşynyň hatyrasyna gönükdirilýär, ylym-bilim ulgamyna berýän ägirt ünsi zehinli ýaşlaryň ýüze çykmagynda, bilim ulgamynda täze-täze oýlap tapyşlaryň döremeginde, türkmen ylmynyň halkara derejesinde ykrar edilmeginde oňyn netijeleri berýär.
Goýberiliş №42 (17.10.2020 ý.)
Goýberiliş №41 (10.10.2020 ý.)
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.