Ulag we kommunikasiýa pudagy: hünärmenleriň taýýarlygynda netijeli işler
20-12-23
Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly ýurdumyzyň ulag we kommunikasiýa pudagynyň dürli ugurlarynda zähmet çekýän we bilim alýan ýaş hünärmenlerdir talyplaryň durmuşynda hem taryhy wakalara beslendi. Gahryman Arkadagymyz milli ykdysadyýetimiziň möhüm pudaklarynyň biri bolan ulag we kommunikasiýa pudagynyň ösdürilmeginde bu ugurda iş alyp barýan ýaş alymlaryň ukyp-başarnyklarynyň, täze gözlegleriniň, ylmy açyşlarynyň giňden ulanylýandygyny belläp, şu ýylyň esasy wakalarynyň birinde — ýaşlar forumynda ýaş alymlaryň ylmy işlerine, olaryň gazanan üstünliklerine ähmiýet berilmelidigini nygtady. Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda hem ýaşlaryň dabaraly maslahatyna we sergisine uly taýýarlyk görülýär.
Şu ýylyň 1-nji sentýabry — Bilimler we talyp ýaşlar gününiň dabaralary, täze okuw ýylynyň başlanmagy bilen birlikde, türkmen halkynyň Milli Lideri, Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň Başlygy Gurbanguly Berdimuhamedowyň Arkadag şäheriniň Ruhyýet köşgünde geçen umumy sapagynyň ajaýyp täsirleri bilen taryha ýazyldy. Gahryman Arkadagymyz ýurdumyzyň ýaşlary bilen Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyzlygymyzyň we baky Bitaraplygymyzyň binýadyny has-da berkitmek ugrunda alnyp barylýan işler, nesil terbiýesi, müňýyllyklaryň dowamynda toplanan milli durmuş tejribelerimiz barada söhbet etdi. Şunuň bilen baglylykda, ýokary okuw mekdebimizde «Gahryman Arkadagymyzyň talyplar bilen geçiren umumy sapagynyň umumy we hünär derslerini özleşdirmekdäki ähmiýeti» atly okuw sapaklary guramaçylykly geçirildi.
Milli Liderimiziň hem-de hormatly Prezidentimiziň goldawlary bilen bilim ojagymyzyň halkara hyzmatdaşlygy barha rowaçlanýar. Arkadagly Serdarymyz ýurdumyzyň ýokary depginli durmuş-ykdysady ösüşini üpjün etmekde ýaşlara uly ynam bildirýär. Şoňa görä-de, milli ykdysadyýetimiziň pudaklary üçin zerur bolan hünärmenleri taýýarlamagy, täze döwrebap iş orunlaryny döretmegi, ýaşlaryň hünär taýýarlygyny we iş bilen üpjünçiligini ençeme ýyllar öňünden meýilnamalaşdyrýar, hünär bilim ulgamy kämilleşdirilýär, zähmet bazarynda ýaşlary iş bilen üpjün etmek boýunça işjeň çäreler durmuşa geçirilýär. Ylym-bilimiň, täze tehnologiýalaryň ösen derejesi göz öňünde tutulyp, mekdeplerde, ýokary okuw mekdeplerinde täze hünärler boýunça hünär ugurlary açylýar.
Mälim bolşy ýaly, ýurdumyzda amala aşyrylýan ylym-bilim özgertmeleriniň çäklerinde ulag we kommunikasiýa pudagynyň dürli ugurlaryny ýokary taýýarlykly hünärmenler bilen üpjün etmek üçin Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda täze hünär ugurlary döredilýär. Şu okuw ýylynda Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda täze hünärleriň birbada 8-si açyldy. Indi talyplar demir ýollaryň elektrik üpjünçiligi, lokomotiwler, wagonlar hünärleri boýunça hünärmen, gozgalmaýan emläkleriň ekspertizasy we dolandyrylyşy, ýerüsti ulag-tehnologiki serişdeler, sanly infrastruktura we kiberhowpsuzlyk, howa hereketiniň dolandyrylyşy, howa ulagynda gatnawlary guramak we dolandyrmak ugurlary esasynda bolsa bakalawr maksatnamasyna laýyklykda bilim alýarlar.
Bakalawr maksatnamasynyň artykmaçlyklary barada aýdylanda, ilkinji nobatda, dünýäniň öňdebaryjy ýokary okuw mekdepleriniň aglabasynda bu ugur boýunça hünärmenleriň taýýarlanyp gelinýändigini bellemeli. Bu bolsa milli bilim ulgamymyzy halkara ülňülere laýyklykda guramaga mümkinçilik berýär. Bakalawr maksatnamasy boýunça taýýarlanýan talyplara geçilýän dersleri iki dilde, ýagny türkmen hem-de iňlis dillerinde okatmak mümkinçiligi bar. Munuň özi hormatly Prezidentimiziň daşary ýurt dillerini çuňlaşdyryp öwrenmek barada öňümizde goýan wezipeleriniň iş ýüzünde durmuşa geçirilmegine hem-de geljekki hünärmenleriň halkara gatnaşyklarda ýurdumyza mynasyp derejede wekilçilik edip bilmegine oňyn şert döreder.
Bulardan başga-da, bakalawr maksatnamasy boýunça taýýarlanýan talyplar ýokary hünär biliminiň ikinji derejesi, ýagny magistr maksatnamasy boýunça ýurdumyzyň hem-de daşary ýurtlaryň öňdebaryjy ýokary okuw mekdeplerinde okuwlaryny dowam etdirip bilerler. Bu artykmaçlyk hünärmeniň bütin ömrüniň dowamynda bilim almagyna we hünär derejesini kämilleşdirmegine mümkinçilik döredýär. Netijede, iki derejeli gurluş düzümi boýunça talyplaryň taýýarlanylmagy milli ykdysadyýetimiziň mundan beýläk-de pajarlap ösmegine, onuň bäsdeşlige ukyplylygynyň doly üpjün edilmegine oňyn täsir eder.
Ýokary bilim edaralarynyň işini kämilleşdirmek bilen baglanyşykly işleriň hemişe üns merkezinde saklanylmagy ýöne ýerden däl. Sebäbi öz işine ökde, häzirki zaman tehnologiýalaryndan peýdalanmagy başarýan, watansöýüji ýaş hünärmenleriň taýýarlanylmagy ýurdumyzy durmuş-ykdysady taýdan ösdürmek boýunça kabul edilen maksatnamalaryň üstünlikli berjaý edilmeginiň wajyp şertleriniň biridir.
Beýan edilen wezipelerden ugur alnyp, Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynda hem häzirki döwürde ýaşlara bildirilýän talaplara doly laýyk gelýän hünärmenleri taýýarlamak boýunça işler alnyp barylýar. Şu we beýleki üstünlikler döwlet ýaşlar syýasatynyň barha rowaçlanýandygynyň, ýurdumyzda talyp ýaşlaryň häzirki döwrüň ösen talaplaryna laýyk derejede ylymly-bilimli, sagdyn bedenli, ruhubelent hem-de watansöýüji hünärmenler bolup ýetişmekleri üçin ähli şertleriň döredilýändiginiň aýdyň nyşanydyr.
Begenç HOJABERDIÝEW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň Demir ýol ulaglary fakultetiniň 3-nji ýyl talyby.
HAÝRAN GALDYRÝAN ULAGLAR
Awtoulagy bellenen tizlikden ýokary dolandyrýandygy üçin ýazylan iň köp jerime töleginiň möçberi 1 million amerikan dollaryna barabardyr. Bu jerime ulagyny sagatda 288 km tizlik bilen dolandyran şweýsariýaly sürüjä degişlidir. Ýeri gelende bellesek, bu ýurtda jerimeler gazanylan girdeji bilen baglanyşykly bolup durýar.
Dünýädäki iň täsin howa menzilleri
Singapur adaty bolmadyk binagärlikden we haýwanlary iň tebigy mekanynda görkezýän meşhur haýwanat bagyndan, ajaýyp seýilgähleri we baglary bilen bütin dünýäde meşhurdyr. Çangi - howa menzili Singapuryň ähli aýratynlyklarynyň bir görnüşidir. Dünýäniň iň gowy howa menzili hökmünde ençeme gezek ykrar edildi. Çangide menziliň ýokary gatlaryna münüp, menziliň içinde döredilen tropiki baglara tomaşa edip, onda gezelenç edip, hatda 40 metrlik şarlawuga haýran galyp, üçek howuzunda dynç alyp bolýar.
Watanyň daýanjy, geljegi ýaşlar
Hormatly Prezidentimiziň il-ýurt bähbitli kabul edýän çözgütleri, berýän tabşyryklary eziz Watanymyzyň rowaçlanmagyna, halkymyzyň eşretli durmuşynyň hatyrasyna gönükdirilýär, ylym-bilim ulgamyna berýän ägirt ünsi zehinli ýaşlaryň ýüze çykmagynda, bilim ulgamynda täze-täze oýlap tapyşlaryň döremeginde, türkmen ylmynyň halkara derejesinde ykrar edilmeginde oňyn netijeleri berýär.
Goýberiliş №42 (17.10.2020 ý.)
Goýberiliş №41 (10.10.2020 ý.)
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.