SANLY BILIM ULGAMY — DÖWRÜň ÖSÜŞI
05-11-24

Häzirki zaman ösen tehnologiýalar dünýäsinde sanly bilim ulgamyna geçmeklik döwrüň talaby bolup, jemgyýetiň ösüşi bilen baglanyşyklydyr. Bu tehnologiýalaryň örän çalt ösýän döwründe sanly bilim ulgamy maglumat alyşmakda, aragatnaşyk saklamakda birnäçe ýeňillikleri döredýär. Şeýlelikde, sanly ulgam arkaly ýokary hilli bilim almak usulyny ulanmaga giň mümkinçilikler döredilýär. Hormatly Prezidentimiziň parasatly we öňdengörüjilikli syýasaty netijesinde ýurdumyzda sanly bilim ulgamyna geçilmegine möhüm ähmiýet berilýär.
Döwrüň talabyna görä, raýatlaryň maglumat tehnologiýalaryny işjeň hem netijeli ulanyp bilmegini gazanmak esasy möhüm wezipeleriň biri bolup durýar. Ösen tehnologiýalar dünýäsinde sanly bilim ulgamy barha ösdürilýär. Ýurdumyzda okatmagyň öňdebaryjy usullaryny özünde jemleýän täze ugurly ýokary okuw mekdepleri açylýar, olarda täze hünärler okadylyp, ökde hünärmenler taýýarlanylýar. Sanly tehnologiýalaryň, ýokary tizlikli internet ulgamynyň ornaşdyrylmagy netijesinde ýurdumyzyň ýokary hem-de orta hünär okuw mekdepleriniň arasynda uzak aralykdan sapaklary guramakda alnyp barylýan işler hem özüniň aýdyň netijelerini görkezýär. Munuň mysaly hökmünde ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň arasynda teleköpri arkaly okuw tejribe sapaklary yzygiderli guralýar.
Sanly bilim ulgamy tehnologiýalar döwrüniň bilim ulgamynyň gurluşyndaky özboluşly aýratynlykdyr. Ýurdumyzda bilim ulgamynyň döwrebaplaşdyrylmagy arkaly sanly ulgamlardan, ösen tehnologiýalardan her bir raýatyň baş çykaryp bilmegini gazanmaga, dürli pudaklarda zähmet çekýän işgärleriň hünär taýýarlygyny ýokarlandyrmaga möhüm ähmiýet berilýär. Häzirki wagtda eziz Diýarymyzda bilim ulgamynyň işini döwrebap derejede guramakda, oňa innowasion tehnologiýalary ornaşdyrmak arkaly ýaşlara berilýän bilimiň hilini ýokarlandyrmakda dünýä tejribesinden ugur alnyp, sanly ulgama geçilýär.
Jemgyýetiň ruhy medeniýetiniň esasyny düzýän bilimiň hilini ýokarlandyrmak işini maksadalaýyk guramakda onuň maddy-enjamlaýyn binýadynyň döredilmegi bilim syýasatynyň esasy ugrudyr. Hünärmenleriň bilim derejesini ýokarlandyrmak işiniň mazmuny okatmagyň döwre laýyk täze usullaryny halkara tejribesiniň häzirki zaman gazananlary bilen utgaşdyryp işläp taýýarlamakdan, hünär bilimlerini, nazary we amaly işlerini usuly taýdan dogry guramak ussatlyklaryny artdyrmakdan, syýasy düşünjelerini baýlaşdyrmakdan, täze-täze hünärleri öwretmekden, ylmyň hem-de tehnikanyň dünýä ulgamynda iň soňky gazanan üstünliklerine daýanyp, olaryň dürli pudaklary babatda ýetilen ýokary sepgitler hakyndaky täzeçe düşünjeleri giňden almaklaryna bolan zerur islegleri kanagatlandyrmakdan ybaratdyr. Çünki häzirki döwrüň hünärmenleri öz hünäri boýunça bilimleri ele almak bilen birlikde, dünýä dillerini bilmeli, kompýuter tehnologiýalaryny öz hünärinde, işinde ulanmagy başarmaly. Şoňa görä-de, ýurdumyzda ýaş hünärmenlerde şeýle ukyp-başarnyklaryň kemala gelmegi üçin ähli şertler döredilýär.
Döwletimizde bilim ulgamyny kämilleşdirmek boýunça kabul edilýän kadalaşdyryjy hukuknamalar toplumlaýyn we yzygiderli häsiýete eýedigi bilen tapawutlanýar. Bu hukuknamalar ýurduň raýatlarynyň bilim almaga bolan konstitusion hukugyny üpjün etmek we goramak hem-de bilim ulgamynyň üznüksiz işlemegi we ösmegi üçin hukuk kepilliklerini döretmek ýaly esasy wezipeleri öz içine alýar. 2013-nji ýylyň 4-nji maýynda kabul edilen «Bilim hakynda» Türkmenistanyň kanuny ýaş nesli terbiýelemek we okatmak babatda ulgamlaýyn işiniň binýady bolup durýar.
Häzirki wagtda ýurdumyzda bilim berýän orta we ýokary okuw mekdepleriniň okuw-terbiýeçilik işlerine üns has-da güýçlendirilip, ol hil we mazmun taýdan düýpli özgerdilýär. Bilim ulgamynyň dürli basgançaklarynda bilim-terbiýeçilik işlerini alyp barmak babatda usuly täzelikler, dünýä usulyýet ylmynyň gazananlary giňden durmuşa ornaşdyrylýar. Döwrebap bilim-terbiýeçilik işleri ösen şahsyýeti kemala getirmekde öňde durýan wezipeleriň mazmunyna, ýörelgelerine we milli däp-dessurlarymyza laýyklykda guralýar.
«Türkmenistanyň Prezidentiniň ýurdumyzy 2019 — 2025-nji ýyllarda durmuş-ykdysady taýdan ösdürmegiň Maksatnamasynda» halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş derejesini ýokarlandyrmakdaky köpugurly özgertmeleri amala aşyrmak göz öňünde tutulýar. Maksatnama laýyklykda ukyply çagalary we zehinli ýaşlary ýüze çykarmaga we goldamaga gönükdirilen çäreleri durmuşa geçirmek barada alnyp barylmaly işler meýilleşdirilýär.
Ýurdumyzda durmuşa geçirilýän bilim özgertmeleriniň netijeliligi artýar we milli bilim ulgamynyň düýpli gurluşy döwrebaplaşdyrylýar. Hormatly Prezidentimiziň Karary bilen «Türkmenistanda daşary ýurt dillerini okatmagy kämilleşdirmegiň Konsepsiýasynyň» kabul edilmegi munuň aýdyň mysalydyr. Bu konsepsiýa laýyklykda, daşary ýurt dilleriniň okadylyşy barha ösdürilýär. Häzirki döwürde käbir mekdeplerde birnäçe daşary ýurt dilleriniň okadylmagy, çagalar baglarynda bolsa iňlis dilleriniň öwredilmeginiň girizilmegi has-da buýsandyryjydyr.
«Pähim-paýhas ummany Magtymguly Pyragy» ýylynda döwletimizde sanly bilim ulgamynyň ösdürilmegi netijesinde durmuşa geçirilýän özgertmeler halkymyzyň kalbynda buýsanç duýgularyny döredýär. Halkymyzy şeýle belent derejelere ýetiren Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!
Öwez DURDYÝEW,
Beki Seýtäkow adyndaky Mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy.

«Awtomobil ulag hyzmaty» Aşgabat bilen Awazanyň arasynda ikinji gündelik gatnawyny ýola goýar
25-nji iýundan başlap «Awtomobil Ulag Hyzmaty» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýeti Aşgabat — Awaza — Aşgabat ugry boýunça ikinji gündelik gatnawyny ýola goýýar. Bu ýolagçylara meşhur türkmen şypahana künjegine syýahat etmek üçin has amatly wagta meýilleşdirmäge mümkinçilik berer.

Russiýanyň daşary işler ministri resmi sapar bilen Türkmenistana geldi
Russiýanyň daşary işler ministri Sergeý Lawrow resmi sapar bilen Türkmenistana geldi. Russiýanyň daşary syýasat edarasynyň ýolbaşçysynyň uçary Aşgabadyň halkara howa menziline gondy diýip, TASS habarlar agentliginiň habarçysy habar berdi.

Türkmenistanyň Daşary işler ministriniň ABŞ-nyň Döwlet sekretary bilen telefon arkaly söhbetdeşligi
2025-nji ýylyň 24-nji iýunynda Türkmenistanyň Daşary işler ministri Raşid Meredowyň ABŞ-nyň Döwlet sekretary Marko Rubio bilen telefon arkaly söhbetdeşligi geçirildi. Söhbetdeşligiň dowamynda taraplar giň gerimli ugurlar boýunça pikir alyşdylar.

Aşgabatda käbir awtobus ugurlarynyň gatnajak ýoly üýtgedildi
“Türkmenawtoulaglary” agentliginiň garamagyndaky Aşgabatdaky ýolagçy awtoulag kärhanasyna degişli bolan 100-nji “Teke bazar – Arkadag şäheri” awtobus ugruna raýatlaryň tomus dynç alyş möwsüminde “Tebigatyň janly muzeýine” bökdençsiz barmaklaryny gazanmak maksady bilen 2025-nji ýylyň iýun aýynyň 23-den üýtgeşme girizedigini habar berýär.

“Temir baba” geçelgesiniň 2025-nji ýylda ulanyşa berilmegi meýilleşdirilýär
Gazagystan bilen Türkmenistanyň araçäginde ýerleşýän täzelenen “Temir baba” awtoulag geçelgesiniň 2025-nji ýylyň ahyryna çenli ulanyşa berilmegi meýilleşdirilýär. Bu barada Gazagystanyň Maliýe ministrliginiň Döwlet girdejileri baradaky komitetiniň başlygynyň orunbasary Bakytjan Slýamow Gazagystanyň Prezidentiniň ýanyndaky “Merkezi aragatnaşyk gullugynyň” metbugat maslahatynda habar berdi.

HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.