Ýodlandyrylan çörek we çörek önümleriniň ähmiýeti
14-04-22
Ýod ýetmezçiligi keseli lukmançylyk we jemgyýetçilik meselesi bolup durýar. Olar esasan çagalar we ýetginjekler üçin howply, sebäbi akyl taýdan yza galmagyna we fiziki ösüşiniň haýal bolmagyna sebäp bolup biler. Ýod-adam bedeniniň köp ýerine ýetirýän işlerine, şol sanda ösmegine we işjeňliginiň berkemekligine bagly möhüm mikroelementdir.
Bedendäki ýoduň saklanylyşyny dikeltmegiň we yzygiderli saklamagyň ýeketäk usuly- gerekli mukdarda gündelik ýod kabul edilmegi bolup durýar. Ýoduň esasy çeşmesi iýmitdir. Häzirki wagta çenli ýod ýetmezçiligini doldurmagyň ýeketäk çeşmesi ýodlandyrylan duzdy. Şeýle-de bolsa, ýodlandyrylan duzuň birnäçe ýetmezçilikleri bar: saklanyş möhleti 3-6 aý (ýod duzda durnuksyz himiki birleşme görnüşinde bolýar we wagtyň geçmegi bilen ýitýär, kesgitlenen wagtdan soň ýodlandyrylan duz adaty duza öwrülýär); gyzgynlyk bilen işlenende ýagny önümi taýýarlananda 60 %-i ýitýär; artykmaç duz bedene zyýanly we käbir kesellerde duz düýbünden ýaramaz täsir edýär.
Çörek - gündelik ulanylýan iýmit önümleriniň biri. Şonuň üçin çöregiň düzümine peýdaly goşundylary goşulmagy adamyň saglygyna gowy täsir edýär. Adam ortaça bir günde 200-250 gr çörek iýýär. Önümiň 100 gramynda 46 mkg ýod saklaýan bugdaý unundan taýýarlanan çöregiň dürli görnüşleri işläp taýýarlandy.
Ýodlandyrylan çörek önümleri galkan şekilli mäziň keselini, ýürek-damar ulgamynyň kesellerini bejermekde we öňüni almakda, şeýle hem ýod ýetmezçiligi bolan ýerlerde ýaşaýan adamlar üçin maslahat berilýär.
Ýoduň köp mukdary deňiz otlarynyň tozyny goşmak arkaly alynýar. Ýodlandyrylan çörek önümleri taýýarlamak üçin (düzümnama boýunça 100 gr un üçin 1,5% duz) adaty nahar duzunyň ýerine ýodlandyrylan duz goşulýar. Bu uly ýaşly adamlar üçin gündelik kabul edilmeli mikroelementleriň 35%-i kanagatlandyrýar ýagny 150 gr çörekde 53 mkg ýod saklanýar. Eger-de uly ýaşly adamlar gündelik şeýle çöregi iýseler, onda ol gündelik ýoduň gerekli mukdaryny kabul edip biler.
Çörek önümleriniň hil görkezijilerine täsiri barada aýdylanda, kaliý ýodynyň gerekli mukdary goşulan çöregiň tagamyny üýtgetmeýär, onuň organoleptiki görkezijilerini gowulandyrýar. Ýodlandyrylan çörek önümleri önümdürmek üçin önümçiligi üýtgedip gurmak we artykmaç çykdajy gerek bolmaýar.
Serdar ATAÝEW,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň mugallymy.
Begli AMANDURDYÝEW,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň talyby.
IL SAGLYGY - ÝURT BAÝLYGY
Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň çuň parasaty bilen mähriban Watanymyzyň beýik ösüşleri, halkymyzyň bagtyýar durmuşda ýaşamagy babatda bitirilýän beýik işler ähli halkymyzyň guwanjyny goşalandyrýar. Ýurdumyzda halkymyzyň saglygyny goramak maksady bilen lukmançylyk edaralarynyň maddy-tehniki binýadynyň kämilleşdirilmegine, olarda işleýän hünärmenleriň ylym-bilim derejesiniň ýokarlandyrylmagyna aýratyn ähmiýet berilýär.
Bitaraplyk — Parahatlyk
Häzirki wagtda döwletimiz ykdysadyýeti, durmuş ulgamy okgunly ösýän, döredijilik başlangyçlary öňe sürýän ýurt, halkara bileleşigiň işjeň agzasy hökmünde giňden tanalýar. Bu üstünlikleriň gözbaşynda giň ykrarnama we dünýäniň goldawyna eýe bolan oňyn Bitaraplyk syýasatymyz durýar.
MUKADDESLIKLERIMIZE SEŽDE
Garaşsyz, hemişelik Bitarap Türkmenistanyň Konstitusiýasy jemgyýetimiziň hem-de döwletimiziň gurluşynyň esasy ugurlaryny kesgitleýän resminamadyr. Esasy Kanunymyzda müňýyllyklardan gözbaş alýan Watan, halk we döwlet baradaky mukaddes düşünjelerimiz, BMG-niň Baş Assambleýasy tarapyndan üç gezek ykrar edilen hemişelik Bitaraplyk hukuk derejämiz bitewüleşdirilýär, berkararlygymyzyň ygtybarly binýady öz beýanyny tapýar.
«Ak şäherim Aşgabat» atly köpugurly halkara sergi we maslahat geçirildi
24-nji maýda paýtagtymyzda Aşgabat şäher häkimliginiň we Türkmenistanyň Söwda-senagat edarasynyň bilelikde guramagynda “Ak şäherim Aşgabat” atly XXIV köpugurly halkara sergi we maslahat öz işine başlady.
Diýarymyzda Türkmen halysynyň baýramy bellenildi
25-nji maýda paýtagtymyzda her ýylyň maý aýynyň soňky ýekşenbesinde giňden bellenilýän Türkmen halysynyň baýramy mynasybetli haly we haly önümleriniň sergisi hem-de Türkmen halyşynaslarynyň bütindünýä jemgyýetiniň XXV mejlisi geçirildi.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.