Kitap içi many-mazmunly sözler, suratlar we maglumatlar bilen üpjün edilen hazyna. Kitap hiç wagt bahasy egsilmeýän, gymmaty gaçmaýan gymmatlykdyr. Kitaplar geçmişde ýaşan ata-babalarymyzyň taryhy paýhaslaryny, tejribelerini, häzirki döwürde gazanylan üstünlikleri we olara eltýän ýollary öz gursaklarynda saklap, okyjylara dogry ýola gönükdiriji sapak berýärler. Kitaplar geçmiş bilen geljegiň hem-de halklaryň we ýürekleriň arasyndaky baglanyşygy üzmän saklap duran bahasyz miras hasaplanylýar. 

Kitabyň ähmiýeti, peýdasy gadymyýetden bäri mälim. Çagalykdan aňymyza siňen ertekidir rowaýatlarda, nakyldyr matallarda kitabyň edil çörek ýaly mukaddes  zatdygy öňe sürülýär. Taryhyň dürli döwürlerinde türkmeniň taryhy we medeniýeti barada köpsanly eserler ýazylyp, miras galdyrylypdyr. Elbetde, kitap ýazmaklygyň möhüm bolşy ýaly, kitaby halk köpçüligine ýetirmek hem möhüm bolupdyr. Häzirki wagtda kitaplaryň satylýan ýörite kitap dükanlary halkymyza giňden hyzmat edýär. Türkmenistanda we hat-da Orta Aziýada kitabyň taryhy barada köpsanly ylmy işleri bilen tanalýan alym, taryh ylymlarynyň doktory Almaz Ýazberdiýewiň 2004-nji ýylda çap edilen «Köne türkmen basma kitaplary» atly eserinde gyzykly maglumat bardyr. Onuň eserinde XIX-XX asyryň başlarynda Orta Aziýada kitap satmak bilen meşgullanýan telekeçileriň öz serişdeleriniň hasabyna dürli kitaplary çap edip, bu eserleri ilat arasynda satyp ýaýradyp, halkyň bilimini-sowadyny artdyrmaga, medeniýetini ösdürmäge uly goşant goşandyklary ýazylypdyr.

Kitaplary halk köpçüligine ýetirmekligiň ýene bir ýoly bolsa kitaphanalardyr. Garahanly, Gaznaly, Seljukly, Anuşteginli we Osmanly döwletleri kitaphana gurmaklyk işine aýratyn üns beripdirler. Bu döwletler orta asyrlar ylmynda uly yz goýan döwletler bolmak bilen bir hatarda, alymlaryň hem jemlenen merkezi bolupdyrlar. Bu kitaphanalarda müňlerçe eserler alymlaryň hyzmatynda bolupdyr. Gahryman Arkadagymyz «Türkmenistan - Beýik Ýüpek ýolunyň ýüregi» atly birinji kitabynda şeýle maglumat berýär: «Birwagtlar Türkmenistanyň çäginde göçme kitaphanalar bilen birlikde Nusaý patyşalygynda, Köneürgençde, Amulda, Dehistanda, seýle hem Gadymy Merwde iri kitaphanalar hem bolupdyr. Kitap ýükli kerweni bolan kerwenbaşy hatyrjemligi elden bermändir. Çünki kitabyň bahasy altyn-kümüşden-de has ýokarda bolupdyr.»

Türkmen halkynyň milli ýörelgesini döwrebap ösdürýän Gahryman Arkadagymyz hem-de Arkadagly Serdarymyz kitaphana işini ýola goýmak üçin uly tagallalar edýär. Diňe bir paýtagtymyzda däl, welaýat merkezlerinde döwrebap kitaphanalar gurlup ulanylmaga berilýär. Kitaphanalar - ylmyň we medeniýetiň merkezidir. Häzirki döwürde kitapsyz milletiň ylmyndan we medeniýetinden söz etmek juda kyndyr. Gahryman Arkadagymyz taryhymyzy we medeniýetimizi öwrenmek meselesine çuňňur garaýar we köpsanly eserlerini türkmen halkyna peşgeş berýär.

Türkmen atalar sözünde beýan edilişi ýaly: «Kitap - adam paýhasynyň maddylaşmagydyr». Gahryman Arkadagymyzyň atalyk eserleri halkymyz we dünýä jemgyýetçiligi tarapyndan gyzgyn goldaw bilen garşylanýar. Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň parasatly başlangyjy boýunça neşir edilýän kitaplaryň her biri türkmeniň ruhy dünýasini özünde jemleýär. Kitaplaryň many-mazmuny, çeper pelsepewi pikirleri türkmen halkynda uly gyzyklanma döredýär. Şonuň üçin hem bu kitaplar amala aşyryljak ylmy açyşlaryň gözbaşydyr. Kitabyň ynsan üçin ähmiýeti barada orta asyrlarda meşhur şahyry Reýhan Horezmi «Mertebeler we kemlikler» atly eserinde şeýle ýazypdyr: «Dünýäde atyň üstünden oňat tagt ýok, kitapdan gowy dost ýok».

Şamyrat GARLYÝEW,
Türkmenistanyň Inžener-tehniki we ulag kommunikasiýalary institutynyň Mehanika-tehnologik fakultetiniň 5-nji ýyl talyby.